Janusz Bugajski, anëtar i vjetër në Qendrën për Analizën e Politikave Evropiane në Washington, ka thënë se presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, po tenton ta rikthejë paqëndrueshmërinë në Ballkan përmes një diplomacie të dyfishtë dhe se me mbështetjen e Kremlinit po përpiqet të arrijë atë që nuk mundi ta bëjë Millosheviqi.
“Projekti i Serbisë së Madhe u ringjall nën Presidencën e Aleksandar Vuçiqit. Por ndryshe nga epoka e Sllobodan Milosheviqit, projekti nuk vërtitet më rreth luftës së hapur, vraasjeve etnike, dëbimeve masive dhe rrëmbimeve territoriale. Nën Millosheviqin, një Serbi e zgjeruar do të dilte nga Jugosllavia e shpërbërë, duke u përhapur në territoret me shumicë serbe nga republikat fqinje me vraasjen dhe dëbimin e grupeve të tjera etnike për të krijuar një shumicë serbe. Projekti dështoi kryesisht për shkak të rezistencës kroate, boshnjakëve, shqiptarëve, malazezëve dhe ndërhyrjes ushtarake ndërkombëtare të udhëhequr nga Shtetet e Bashkuara”, tha Bugajski.
Vuçiqi shërbeu si ministër i Informacionit në qeverisjen e Millosheviqit dhe kjo është arsyeja pse ai e njeh mirë dezinformimin dhe mashtrimin për të arritur qëllime madhështore politike, vlerëson ai.
“Me partinë e tij të përparuar që monopolizon politikën serbe dhe opozitën e margjinalizuar, Vuçiq ka hapësirë të mjaftueshme për të ndjekur ambiciet mini-perandorake serbe të Ballkanit”, tha Bugajski.
Ai shpjegoi se strategjia e Beogradit sillet rreth tre elementeve kryesore – dobësimi i fqinjëve, diplomacia e dyfishtë dhe ndihma ruse.
“Tre qëllimet kryesore të projektit të ringjallur të “Serbisë së Madhe” janë Kosova, Mali i Zi dhe Bosnjë e Hercegovina dhe Serbia nuk mund ta rimerr Kosovën sepse mbetet kundërshtimi ndaj çdo forme të ndarjes”, tha Bugajski.
Ai deklaroi se përbërësi tjetër kryesor i politikëbërjes së Beogradit është diplomacia e dyfishtë. Megjithëse pretendon të aspirojë anëtarësimin në BE dhe marrëdhëniet më të ngushta me NATO-n, Serbia kërkon të ekuilibrojë katër fuqitë kryesore – Rusinë, Kinën, Shtetet e Bashkuara dhe BE’në.
“Qëllimi i tij është të përfitojë nga të gjithë, diplomatikisht, ekonomikisht dhe ushtarakisht, duke imituar strategjinë e mosrreshtimit të Jugosllavisë pas prishjes së Titos me Stalinin në 1948. Ai gjithashtu mund të maskojë dhe ndihmojë projektin serb nëse Beogradi merr mbështetje nga aktorët kryesorë ndërkombëtarë”, tha Bugajski.
Faktori i tretë në të cilin Vuçiq do të llogarisë për të ndihmuar agjendën e tij është ndihma e qeverisë ruse.
“Moska e sheh Beogradin si një mjet të dobishëm për minimin e stabilitetit në Ballkanin Perëndimor, duke kufizuar integrimin perëndimor dhe përhapjen e ndikimit rus. Sidoqoftë, në një moment, Kremlini mund të përpiqet ta shtyjë Vuçiqin në një konflikt të drejtpërdrejtë rajonal që ai u përpoq të shmangte. Putini mund ta përdorë aleancën e tij edhe për të nxitur reagimin zinxhiror të konfliktit, i cili do të pushtonte BE’në dhe NATO’n. Në vend të një ballafaqimi të drejtpërdrejtë që mund të provokojë sanksione perëndimore, Vuçiq preferon të veprojë fshehurazi dhe të manipulojë dobësitë e fqinjëve të tij. Në vend që të sulmojë drejtpërdrejt integritetin ose sovranitetin e shteteve afër, Vuçiq është fleksibil në zvogëlimin e pavarësisë së tyre dhe nxitjen e mosmarrëveshjeve nacionaliste. Dhe në vend të një kërkimi të shpejtë për dominimin rajonal, Vuçiq preferon të jetë i durueshëm, duke llogaritur që koha është në anën e Serbisë”, shpjegoi analisti amerikan Bugajski.