Gazeta greke Ekathimerini ka komentuar nismën e tri shteteve të Ballkanit Perëndimore, Shqipërisë, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë, për të themeluar Open Balkan.
Ky është shkrimi i plotë:
Drejtuesit e Serbisë, Maqedonisë së Veriut dhe Shqipërisë ranë dakord të enjten e kaluar për të hapur kufijtë e tyre me njëri-tjetrin, duke lejuar kalimin falas për qytetarët, mallrat dhe kapitalin e tyre përkatës që nga 1 janari 2023. Ata e quajtën iniciativën e tyre “Ballkan i hapur” ose “Mini Shengen” sipas zonës së qarkullimit të lirë të Bashkimit Evropian-dhe shprehën dëshirën se do t’iu bashkëngjiten një ditë edhe Mali i Zi, Bosnje-Hercegovina apo Kosova, të cilat, megjithatë, nuk iu përgjigjën një ftese për të marrë pjesë në proces.
Një partneritet i tillë rajonal padyshim që nuk është një gjë e keqe, edhe pse duket i pamundur duke pasur parasysh dallimet historike që ndajnë shoqëritë dhe nxisin tensionet etnike.
Sidoqoftë, çështja e vërtetë qëndron diku tjetër.
A është nisma “Ballkani i Hapur” një përparësi për Aleksandër Vuçiçin e Serbisë, Zoran Zaevin e Maqedonisë së Veriut dhe Edi Ramën e Shqipërisë, apo ajo përbën një lëvizje simbolike që u mundëson lidrëve ti bëjnë shantazh politik Brukselit për pranimin e tyre në Bashkimin Evropian?
Çfarë nënkuptuan ata me deklaratën e tyre se Ballkani Perëndimor “nuk mund të presë që BE të zgjidhë problemet e saj të brendshme në mënyrë që integrimi i tyre të përparojë”? Dhe nëse ata mendojnë se nuk mund të presin më, a kanë ndonjë alternativë tjetër në mendje duke braktisur vizionin e një “Ballkani Evropian”?
Ajo që Rama, Vuçiç, Zaev dhe të tjerët vendosin të bëjnë për të shpënë përpara “Mini-Shengenin” nuk është me interes për evropianët. Be-së i intereson të shohë nëse ata po zbatojnë reformat e nevojshme për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian.
Komentet e dëgjuara, pasi u nënshkrua marrëveshja për kufijtë e hapur, që e lidhnin atë me “dështimin” e BE -së për të caktuar një datë për fillimin e negociatave të pranimit me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut, “për shkak të çështjeve të brendshme të BE”, është në fakt vetëm gjysma e së vërtetës.
Gjysma tjetër është se këto vende – pjesërisht si rezultat i zgjedhjeve të bëra nga udhëheqësit e tyre – nuk janë ende në gjendje të përshtaten mirë me shoqëritë e tjera të BE -së, ndonëse vendet anëtare i duan ato nën të njëjtën çati, nëse kryesisht për arsye gjeopolitike.
Pra, në vend që të kërkojnë alternativa, ndoshta këta udhëheqës duhet të lënë mënjanë ambiciet e tyre populiste dhe personale dhe të bëjnë një përpjekje më të madhe për të përmbushur kriteret që i mundësojnë më shpejt kapërcimin e derës së BE-së. Kështu ata mund të shikonin se si njerëzit dhe mallrat e tyre do të qarkullonin lirshëm – sepse falë vizave nga Brukseli, populli i Serbisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut tashmë gëzojnë udhëtime falas në BE.
Pra, çfarë do të jetë “Ballkan i hapur” apo “evropian”? Tre udhëheqësit duhet të vendosin. Duke mbajtur një këmbë në të dy anijet, ata po i bëjnë një shërbim të keq popullit të tyre.