Vladimir Putini do të çmendet për këtë! Ekziston mundësia që armët bërthamore të NATO-s të vendosen në Finlandë nëse miratohet kërkesa e tyre për t’u anëtarësuar në Aleancë, një veprim që mund të zemërojë Rusinë. Kujtojmë se kërkesa për anëtarësim është dorëzuar në maj, si përgjigje ndaj pushtimit rus të Ukrainës.
Sipas gazetës Iltalehti, projektligji për anëtarësimin e mundshëm në NATO që qeveria finlandeze do të paraqesë në parlament nuk përfshin asnjë përjashtim në lidhje me armët bërthamore.
Burimet e mbrojtjes thanë për median se ministrat e jashtëm dhe të mbrojtjes të Finlandës, Pekka Haavsto dhe Antti Kaikkonen, u zotuan në korrik të mos kërkojnë asnjë kufizim ose rezervë kombëtare nëse kërkesa për t’u bashkuar me aleancën miratohet.
Premtimi i lartpërmendur nënkupton se armët bërthamore mund të kalojnë nëpër territorin finlandez dhe nuk ka kufizime për vendosjen e bazave të NATO-s në vend.
Aplikimet e Finlandës dhe Suedisë për anëtarësim në NATO janë miratuar tashmë nga parlamentet e 28 nga 30 shtetet anëtare të aleancës, ndërsa Hungaria dhe Turqia duhet të votojnë. Komplikimet kryesore bëhen nga Turqia, e cila me miratimin e anëtarëve të rinj vendosi kusht që të ndihmonin në shtypjen e separatistëve kurdë, të cilët i konsiderojnë terroristë.
Presidenti Tajip Erdogan ka konfirmuar se do të mbajë qëndrimin e tij të prerë për këtë çështje, derisa të përmbushen premtimet e dhëna vendit të tij.
Shtohen tensionet
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, i cilësoi kërkesat për anëtarësim të Finlandës dhe Suedisë si një moment historik për aleancën dhe i quajti partnerët e tyre më të afërt. Ai shtoi se të gjithë aleatët bien dakord për rëndësinë e zgjerimit të aleancës së NATO-s, sepse në këto momente kritike uniteti i shteteve është thelbësor.
NATO zhvilloi një stërvitje bërthamore në Evropë të quajtur “Mesdita e qëndrueshme”, e cila filloi më 17 tetor dhe zgjati deri më 30 tetor. Stërvitja mbahet në mënyrë rutinore çdo vit, dhe këtë herë ishte e përqendruar në bazën ajrore Kleine Brogel në Belgjikë, një nga gjashtë bazat ajrore evropiane ku ruhen armët bërthamore amerikane.
Rreth 60 avionë marrin pjesë në stërvitje, duke përfshirë bombarduesit amerikanë B-52 që mund të mbajnë armë bërthamore, dhe qëllimi i “Steadfast Noon” është të trajnojë ekuipazhet ajrore të aleancave rajonale të NATO-s në përdorimin e bombave bërthamore taktike amerikane. Britania dhe Franca, gjithashtu anëtarë të aleancës së NATO-s, kanë arsenalin e tyre të pavarur bërthamor dhe qeveria polake tha kohët e fundit se ishte në bisedime me qeverinë amerikane për pritjen e armëve bërthamore amerikane, megjithëse Uashingtoni nuk e ka konfirmuar këtë.
Presidenti Andrzej Duda ka deklaruar se ekziston një mundësi e mundshme që vendi i tij të angazhohet në ndarjen e armëve bërthamore. Sipas Federatës së Shkencëtarëve Amerikanë, SHBA ka tashmë rreth 100 armë bërthamore në Evropë, të vendosura në Belgjikë, Gjermani, Itali, Holandë dhe Turqi. Rëndësia e energjisë bërthamore u konfirmua edhe në Konceptin Strategjik të NATO-s të këtij viti, i cili u miratua nga aleanca në samitin e Madridit në qershor.
Kërcënimet e Rusisë
Rusia ka kërcënuar me atë që e quan një “përgjigje teknike ushtarake” nëse Finlanda dhe Suedia i bashkohen NATO-s, duke përfshirë dislokimin e armëve bërthamore në enklavën ruse të Kaliningradit. Por kërcënime të tilla bërthamore, mund të kenë prodhuar efektin e kundërt.
Për Finlandën dhe Suedinë, anëtarësimi në NATO do të përfaqësonte një ndryshim tejet të madh në këndvështrimin e saj strategjik. Që kur shpalli pavarësinë nga Rusia në vitin 1917, Finlanda ka qenë një vend neutral. Por sulmi i Rusisë në Ukrainë ka nxitur një rishikim radikal të nevojave të saj mbi sigurinë, përballë kërcënimit të fqinjit të saj lindor.