Pas reagimeve ndaj qëndrimeve politike të Mustafa Nanos në Beograd, mediat njoftuan se, në një intervistë për “Gazetën Panorama”, ai “u është përgjigjur atyre që e quajnë antishqiptar”.
Në këtë shkrim nuk do të përfshihen gjërat që i tha në këtë intervistë e që nuk i kishte thënë në Beograd, sepse kjo çështje hapë temën e ligjëratave të dyfishta (jo personaliteteve të dyfishta) dhe, si e tillë, mund të jetë objekt i një shkrimi tjetër.
Në pyetjen e gazetarit nëse mendon se është keqkuptuar nga kritikuesit e tij, Mustafa Nano përgjigjet pa mëdyshje: “Jo, problemi nuk është që jam keqkuptuar. Problemi është që jam kuptuar drejt. Kjo do të thotë se sulmohem nga njerëz, që në këtë çështje mendojnë ndryshe nga unë”.
Në shikim të parë, deklarata e tij duket korrekte. Mirëpo, kufizimi i problemit në mendimet e ndryshme që njerëzit mund të kenë për një çështje të caktuar, shtrembëron thelbin e dallimeve tona.
Problemi me Mustafa Nanon, dhe me ata të llojit të tij, nuk është vetëm pse mendojmë ndryshe, por edhe pse jemi të pozicionuar në taborë të ndryshme.
Organizimi i një konference për të debatuar rreth hipotezave se “si të ecin më tutje shqiptarët e serbët”, është një veprim praktik, që nuk kufizohet vetën në sferën e ideve.
Në këtë veprim konkret u zbatua strategjia e njohur serbe, që, për marrëdhëniet shqiptaro-serbe, të anashkalohen shqiptarët e Kosovës dhe të Luginës së Preshevës. Për këtë arsye nuk kishte të ftuar as nga Kosova, as nga Lugina e Preshevës.
Në kontekstin aktual të përgatitjes për fazën finale të dialogut Prishtinë-Beograd, Serbia ka mobilizuar të gjitha energjitë e veta, në një luftë speciale kundër shqiptarëve Kosovës dhe të Luginës së Preshevës, për të përcaktuar kufijtë e asaj “çka është e pranueshme” dhe “çka nuk është e pranueshme” për të.
Nga ana tjetër, përfaqësuesit e shqiptarëve të Luginës së Preshevës, si qytetarët më të shtypur dhe më të diskriminuar në Europë, kërkojnë që çështja e tyre të përfshihet në dialogun e lartpërmendur, për t’i dhënë një zgjidhje të drejtë çështjes së tyre.
Kjo konferencë nuk kishte asnjë qëllim tjetër, pos përpjekjeve serbe, që në këtë kontekst historik, të përhapë përshtypjen se “Kosova është ankth i Serbisë”, ndërsa “çështja e shqiptarëve të Luginës së Preshevës nuk ekziston”!
Mustafa Nano, i cili me mburrje thotë se emisionit të tij i ka vënë emrin serb “Provokacija”, nuk ka pasur arsye të “befasohet” me sjelljen e serbëve, siç deklaron ai, sepse qëllimi i organizatorëve serbë të kësaj konference ishte të gjenin “intelektualë” që muçitin se gjoja “serbët nuk janë ende të përgatitur t’i shohin marrëdhëniet mes tyre e shqiptarëve në një perspektivë, që e kapërcen ankthin e tyre mbi Kosovën”.
Raportet shqiptaro-serbe nuk mund të trajtohen pa prezencën e shqiptarëve nga Kosova dhe Lugina e Preshevës. Këto raporte nuk mund të kufizohen në raportet shtetërore të Shqipërisë dhe të Serbisë.
Në marrëdhëniet ndërshtetërore secila palë dërgon përfaqësuesit e vet, varësisht nga fusha përkatëse dhe niveli institucional.
Konferenca në Beograd nuk ishte konferencë ndërshtetërore, ndërsa Mustafa Nano nuk përfaqësonte shtetin shqiptar.
Ai ishte ftuar vetëm e vetëm pse është përfaqësues i “Provokacija”- s serbe në gjuhën shqipe. Dhe, si i tillë, ai kreu misionin ashtu siç i duhej Serbisë.
Deklarimi që bëri në këtë konferencë se “në Beograd ndihet si në shtëpinë e vet”, se “i do serbët shumë, dhe kjo çështje nuk është shaka”, se “asgjë që i përket botës serbe nuk është armiqësore për shqiptarët” e të ngjashme si këto, që raportuan mediat në gjuhën serbe, janë pikëpamje që nxjerrin në shesh orientimin e Mustafa Nanos.
Në përputhje të plotë me këto orientime, Mustafa Nano u rreshtua në taborin e serbëve “që kërkojnë nga shqiptarët e Luginës së Preshevës të harrojnë Tiranën, të harrojnë Prishtinën dhe të integrohen në Serbi”, ndërsa marrëdhëniet shqiptaro-serbe t’i trajtojnë pa prezencën e shqiptarëve nga Kosova dhe Lugina e Preshevës! Prandaj problemi me Mustafa Nanon është në rend të parë problem që lidhet me rreshtimin e tij në taborin serb.
Edhe në rastin kur dallimet janë kryesisht të lidhura vetëm me mendimet e personave, nuk duhet të harrohet se “fjalët nuk janë neutrale”.
Në çdo kontekst ku përdoren, ato bartin me vete tërë bagazhin e ngjarjeve që përpiqen t’i prezantojnë.
Po përsëris atë që kam shkruar disa vite më parë: nëse do të kishte mundësi t’i shtrydhnim fjalët që përdoren në fushën e politikës, ato do të kullonin gjak.
Çdo kush që nuk është pjesë e “Provokacija”-s serbe e di fare mirë se, në raportet e Serbisë me Kosovën, nëse do të mund të shtrydhnim fjalën “ankth”, do të kullonte gjaku i mijëra shqiptare të vrarë dhe loti i dhjetëra mijëra familjeve që humbën më të dashurit e tyre.
P.S. Kjo copë injoranti i cilëson si “idiotë” kundërshtarët e tij!
Edhe pse në Shqipëri Mustafa Nanon e prezantojnë shkurtimisht me emrin “Muç”, i jam shmangur përdorimit të tillë të emrit të tij, për të vetmen arsye se ky emër i shkurtuar, në rrasën dhanore, del në trajtën “Muçit”, që në gjuhën shqipe do të thotë: pëllet (lopa, gomari, pela…). “Muçit” që “pëllet” nuk ia di prejardhjen etimologjike.
Ndoshta, autori i “Provokacija”-s serbe në gjuhën shqipe, i cili zbuloi se fjala “vatër” na qenkësh me origjinë serbe, bën ndonjë zbulim të ri se edhe fjala e “Muçit” është “pallje me origjinë serbe”.
(Publikuar më 17 korrik 2018)