Një dokument i ri është shfaqur në Uashington për zgjidhjen e çështjes së marrëdhënieve midis Serbisë dhe Kosovës, prapa së cilës qëndron njeriu i ish-presidentit amerikan Barack Obama, shkruajnë gazeta serbe Blic.
E para është përdorimi i “stimujve” për Serbinë – mbështetja e donatorëve dhe anëtarësimi i përshpejtuar në BE për të rënë dakord për njohjen, e dyta është që Serbia të miratojë formimin e rretheve të reja autonome për serbët e Kosovës, por edhe për shqiptarët, dhe e treta është për t’u kthyer në qasjen thelbësore të shkëmbimit. Drafti i marrëveshjes për vitin 2018, shkruan Blic dhe thekson se këto janë përfundimet e analizës “Rifillimi i dialogut midis Kosovës dhe Serbisë”, prapa së cilës qëndron grupi ndërkombëtar i krizës i think-tank-ut me ndikim.
Kryetari i kësaj organizate është Robert Malej, është një njeri nga administrata e Demokratëve amerikanë dhe një këshilltar i Shtëpisë së Bardhë gjatë mandatit presidencial të Barack Obama.
Analiza tregon, ndër të tjera, se zgjidhja e mosmarrëveshjes do të ishte “e dobishme për stabilitetin në Ballkanin Perëndimor dhe Evropën”, por gjithashtu thotë se të gjitha palët duhet të kërkojnë një mënyrë për të arritur një marrëveshje mbi njohjen e ndërsjellë dhe se vendet e BE duhet të japin një shenjë se do të mbështesin çdo marrëveshje në përputhje me të drejtat e njeriut dhe të drejtën ndërkombëtare.
“Beogradi dhe Prishtina duhet të pranojnë publikisht nevojën për kompromis,” tha analiza, që synonte të zgjidhte përfundimisht “nyjën gordiane”.
Prishtina dhe Beogradi thuhet se po diskutojnë, pa pushim, se si të normalizojnë marrëdhëniet e tyre të paktën që nga viti 2006 dhe kanë rënë dakord për shumë pika, por nuk bien dakord për gjënë më të rëndësishme që i ndan: Pavarësia e Kosovës.
Sa i përket propozimit të parë – mund të jetë thjesht e pamundur që BE të premtojë anëtarësim të përshpejtuar dhe stimujt materialë ndoshta nuk do të jenë të mjaftueshëm për të zgjidhur çështjen thelbësore të identitetit politik të Serbisë. Midis dy të tjerëve, autonomia do të dukej si një zgjedhje më e mirë, me suksesin e deritanishëm në Evropë dhe mbështetjen midis vendeve anëtare të BE, por gjithashtu duket se provokon reagimin më të ashpër negativ nga të dy palët – vazhdon Blic.
Më tej, sugjerohet që Brukseli të përqendrohet “në inkurajimin e negociatave në të cilat palët janë të lira të shqyrtojnë çdo zgjidhje që është në përputhje me të drejtat e njeriut dhe të drejtën ndërkombëtare, duke pasur parasysh nevojën për mbështetjen e publikut në vend”.
Amerika ka tre zgjidhje të propozuara për Kosovën:
1. Njohja nga Serbia për krijimin e rretheve të reja autonome për serbët e Kosovës dhe shqiptarët serbë
2. Kthimi në qasjen e shkëmbimit të territorit që ishte thelbi i projekt-marrëveshjes së parashikuar për vitin 2018
3. Analiza arrin në përfundimin se Bashkimi Evropian duhet të arrijë një pozicion të unifikuar në lidhje me zgjidhjen e kryqëzimit të Kosovës. Ura në Ibër në Mitrovicë të Kosovës ka kohë që ndan serbët nga pjesa shqiptare e qytetit.