Amerika – me të gjitha të metat e saj – luajti një rol kryesor në krijimin e një bote më të mirë pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, duke mbrojtur demokracinë dhe liritë ekonomike, dhe më pas duke përmbysur sistemet totalitare komuniste të drejtuara nga BRSS, shkruan gazetari kroat Robert Bajrushi në një tekst autorial.
Por Shtetet e Bashkuara gjithashtu kanë luajtur një rol vendimtar në atë që ne shpesh e quajmë një “rajon”.
Qeveria e presidentit Bill Clinton mundësoi armatimin e Ushtrisë Kroate dhe me inteligjencën dhe kapacitetet e saj ushtarake ndihmoi HV-në në çlirimin e të ashtuquajturës Krajinë, me viktima minimale në një operacion të kësaj madhësie.
Shtetet e Bashkuara ndihmuan gjithashtu forcat kroate-boshnjake në BeH për të çliruar zona mjaft të mëdha të okupuara dhe në 1999 Shtetet e Bashkuara luajtën një rol kryesor në çlirimin e Kosovës nga aparteidi serb.
Me pak fjalë, ShBA-të kanë një rëndësi të jashtëzakonshme për këtë rajon, që do të thotë se nuk ka aspak rëndësi nëse Donald Trump apo Joe Biden fiton.
Dhe gjithçka duhet të jetë e qartë për këtë – ardhja e Bidenit në Shtëpinë e Bardhë ishte shumë më e mirë për Botën. Edhe pse duhet të jesh realist, sepse Evropa Juglindore do të vazhdojë të jetë një çështje anësore për Uashingtonin.
Por edhe në rrethana të tilla, është më mirë që SHBA të drejtohet nga dikush që i kupton problemet, sesa një shitës ksenofob i mjegullës si Trumpi. Unë nuk mund ta kontestoj mendimin strategjik të Bidenit, i cili është një karakteristikë e burrave të mençur të shtetit.
Ja disa shembuj, në të cilët ai parashikoi me saktësi ngjarjet e ardhshme dhe kërkoi veprime të armatosura kundër agresorëve të serbomëdhenj.
“Nëse Perëndimi nuk vepron – Srebrenica, një qytet i vogël në Bosnjën Lindore, do të bëhet Guernica e kohës sonë,” shkroi ai në pranverën e vitit 1993, dy vjet dhe tre muaj para gjenocidit në të cilin trupat nën Ratko Mlladiqit vranë më shumë se 7,000 myslimanë boshnjakë.
Në të njëjtën kohë, në një raport për Senatin e ShBA-ve, ai paralajmëroi se “nëse nuk parandalohet, Millosheviqi dhe shërbëtorët e tij serbë në Prishtinë do të fillojnë pastrimin e Kosovës duke dëbuar Shqiptarët e Kosovës në Maqedoni dhe Shqipëri“.
Parashikimet e para dhe të dyta u bënë të vërteta, por – dhe falë Joe Bidenit – Amerika ndërhyri në luftërat në BeH, Kroaci dhe Kosovë, i detyroi kroatët dhe boshnjakët të bashkëpunojnë dhe ndaluan politikat fashiste të regjimit të Millosheviqit. Përveç kësaj, për Trumpin, Juglindja Evropiane nuk do të thotë asgjë tjetër përveç promovimit të vet. Por edhe atëherë, ai është i rrezikshëm sepse dy vjet më parë, ekipi i tij “shpiku” ndryshimin e kufijve midis Serbisë dhe Kosovës, gjë që menjëherë provokoi reagimin e enëve të ngjitura dhe çoi Milorad Dodikun të kërkonte shkëputjen e Republika Sërpskës nga Bosnjë-Hercegovinë. Kjo më pas ka ndikim të drejtpërdrejtë në Kroaci, e cila e fiton Serbinë në jug të Sisakut.
Ndryshe nga Trumpi, i cili as nuk kupton gjë dhe as nuk u përmbahet parimeve themelore etike, Bideni paraqiti një raport në Senat në 2001 duke deklaruar se Ballkani nuk është anë strategjike e dorës së dytë dhe se Evropa Juglindore mbetet kryesore për sigurinë e të gjithë kontinentit dhe për Shtetet e Bashkuara. Ai mendon të njëjtën gjë sot – javën e kaluar paralajmëroi se do të mbrojë integritetin e BeH-së dhe do të mbështesë hyrjen e vendit fqinj në Bashkimin Evropian dhe NATO.
Me sa dihet, qëllimet identike përfaqësohen nga politika zyrtare kroate.
Donald Trumpi ka shkatërruar shumë nga ato që paraardhësit e tij të mëparshëm amerikanë krijuan pas vitit 1945. Për shkak të Trumpit, sot Amerika është një shtet antipatik, siç tregojnë rezultatet e hulumtimit nga Qendra prestigjioze e Kërkimit Peë, sipas të cilave niveli i pajtimit në botë me politikën e SHBA-ve është në nivelin më të ulët në shumë dekada.
Për shkak të të gjithave më lart, fitorja e Joe Biden ishte më e përshtatshme për të dyja, SHBA-të dhe Kroacinë.