Sllovakia dhe Hungaria thanë të martën se nuk do të mbështesin sanksionet kundër energjisë ruse që po përgatit Bashkimi Evropian për IDega ekzekutive e BE-së, Komisioni Evropian, ka hartuar propozime të reja për sanksione, të cilat mund të përfshijnë një embargo me faza ndaj naftës ruse. 27 vendet anëtare ka të ngjarë të fillojnë diskutimin e tyre sot, por mund të kalojnë disa ditë përpara se masat të hyjnë në fuqi.
Shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, shkroi në Twitter se komisioni dëshiron të godasë më shumë banka, të shënjestrojë ata që akuzohen për përhapjen e dezinformatave rreth luftës dhe “të trajtojë importet e naftës”. Nuk është e qartë nëse Sllovakia dhe Hungaria do të marrin përjashtime.
Ministri sllovak i Ekonomisë Richard Sulik tha se rafineri i vetëm i vendit, Slovnaft, nuk mund të kalojë menjëherë nga nafta bruto ruse në një lloj tjetër nafte. Ndryshimi i teknologjisë do të zgjaste disa vite, tha Sulik.
“Pra, ne do të insistojmë në përjashtimin, me siguri,” u tha Sulik gazetarëve.
Sllovakia është pothuajse plotësisht e varur nga nafta ruse që e merr përmes tubacionit Druzhba të epokës sovjetike. Hungaria është gjithashtu shumë e varur, megjithëse Gjermania, një tjetër importues i madh i energjisë, tha se mund ta përballonte nëse BE-ja ndalonte naftën ruse, me zyrtarët që ende theksojnë se “është një ngarkesë e rëndë për t’u përballuar”.
Ministri i Jashtëm hungarez Peter Szijjarto tha se vendi nuk do të votojë për asnjë sanksion “që do ta bëjë të pamundur transportin e gazit natyror ose naftës nga Rusia në Hungari”.
“Çështja është e thjeshtë, se furnizimi me energji i Hungarisë nuk mund të rrezikohet sepse askush nuk mund të presë që ne të lejojmë që çmimi i luftës (në Ukrainë) të paguhet nga hungarezët,” tha Szijjarto të martën në Kazakistan. “Për momentin është fizikisht e pamundur që Hungaria dhe ekonomia e saj të funksionojnë pa naftën ruse”.
Kryeministri hungarez Viktor Orban ka zhvilluar një reputacion si aleati më i ngushtë i Putinit në BE dhe ka ndjekur lidhje të thella diplomatike dhe ekonomike me Moskën. Orban ka thelluar varësinë nga karburantet fosile ruse, duke vënë në dukje se 85% e gazit të Hungarisë dhe më shumë se 60% e naftës vjen nga Rusia.
Pavarësisht mosmarrëveshjes midis anëtarëve të BE-së për sanksionet e reja të energjisë, Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel u zotua të “thyejë makinën ruse të luftës” duke i larguar vendet në kontinent nga furnizimet e gazit natyror të Rusisë.
Blloku po garon për të siguruar furnizime alternative për energjinë ruse, duke i vendosur prioritet importeve globale të LNG-së nga vende që përfshijnë prodhues të mëdhenj si Algjeria, Katari dhe Shtetet e Bashkuara.
Kjo përfshin objektet e gazit natyror të lëngshëm që po ndërtohen në Greqinë veriore, të cilat Michel dhe krerët e katër vendeve ballkanike vizituan të martën.
“Ne po sanksionojmë gjithashtu Rusinë për të ushtruar presion financiar, ekonomik dhe politik mbi Kremlinin, sepse qëllimi ynë është i thjeshtë: Ne duhet të thyejmë makinën ruse të luftës”, tha Michel.
Ai u takua me kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis dhe liderët e Bullgarisë, Maqedonisë së Veriut dhe Serbisë jo-anëtare të NATO-s në portin grek të Alexandroupolis. Një terminal importi LNG pranë qytetit port do të nisë funksionimin vitin e ardhshëm.
LNG që mbërrin me anije po bëhet gjithnjë e më i rëndësishëm pasi vendet e BE-së kërkojnë të largohen nga furnizimet ruse. Rusia javën e kaluar ndërpreu gazin natyror për Bullgarinë dhe Poloninë për shkak të një kërkese për të garantuar pagesën në rubla, në një mosmarrëveshje në përshkallëzim të shkaktuar nga pushtimi i Ukrainës.
“Kjo është arsyeja pse ky terminal i ri LNG është kaq në kohë dhe kaq i rëndësishëm. Është një investim gjeopolitik dhe ky është një moment gjeopolitik”, tha Michel. “Kjo pasqyron atë që duhet të bëjmë më shumë, sepse do të sigurojë sigurinë e furnizimit për Greqinë, Bullgarinë, Maqedoninë e Veriut, Serbinë dhe vendet e tjera në rajon. Dhe kjo është jashtëzakonisht e rëndësishme.”
Në takime ishin edhe kryeministri bullgar Kiril Petkov, kryeministri i Maqedonisë së Veriut Dimitar Kovaçevski dhe presidenti serb Aleksandar Vuçiq.
“Ky nuk është vetëm një projekt energjetik. Do të ndryshojë hartën energjetike të Evropës”, tha Petkov. “Ballkani është një rajon me 65 milionë banorë dhe ne mund të bëjmë shumë më tepër.”
Terminali LNG është projektuar për të përpunuar rreth 6 miliardë metra kub gaz në vit, duke rritur furnizimin jo-rus që arriti në rajon në vitin 2020 me gazsjellësin e ri Trans Adriatik që shkon nga Azerbajxhani në Itali.
Një tubacion i ri ndërlidhës, që lidh plotësisht rrjetet e gazit të Greqisë dhe Bullgarisë do të nisë muajin e ardhshëm.uftën në Ukrainë, duke thënë se ata janë shumë të varur nga ato furnizime dhe nuk ka alternativa të menjëhershme.