Ushtria e Kinës të mërkurën e 11 majit ka raportuar se kishte monitoruar dhe paralajmëruar një luftanije amerikane që kishte lundruar përmes ngushticës së ndjeshme të Tajvanit – mision që ndodhi menjëherë pasi Kina kreu stërvitjet pranë ishullit.
Flota e 7-të e Marinës së SHBA-ve tha se kryqëzori me raketa të drejtuara “USS Port Royal” kreu një tranzit “rutinë” në ngushticën e Tajvanit përmes ujërave ndërkombëtare “në përputhje me ligjin ndërkombëtar” të martën, misioni i dytë i tillë në dy javë.
Shtetet e Bashkuara kanë kryer udhëtime të tilla rreth një herë në muaj, duke zemëruar Kinën, e cila i sheh ato si një shenjë mbështetjeje për Tajvanin, ishullin e qeverisur në mënyrë demokratike që Pekini e sheh si territor kinez.
Komanda e Teatrit Lindor të Ushtrisë Çlirimtare Popullore në një deklaratë tha se forcat e saj e kishin monitoruar anijen gjatë gjithë kohës dhe e “paralajmëruan” atë.
“Shtetet e Bashkuara shpesh organizojnë drama të tilla dhe provokojnë telashe, duke dërguar sinjale të gabuara për forcat e pavarësisë së Tajvanit dhe duke intensifikuar qëllimisht tensionet nëpër ngushticën e Tajvanit”, shtoi ai.
“Trupat e Teatrit ruajnë gatishmërinë e lartë në çdo kohë, kundërshtojnë me vendosmëri të gjitha kërcënimet e provokimet dhe mbrojnë me vendosmëri sovranitetin kombëtar dhe integritetin territorial”.
Marina e SHBA-ve tha se anija “kaloi përmes një korridori në ngushticën që është përtej detit territorial të çdo shteti bregdetar”.
“Tranziti i ‘Port Royal’ përmes ngushticës së Tajvanit tregon përkushtimin e Shteteve të Bashkuara për një Indo-Paqësor të lirë dhe të hapur. Ushtria e Shteteve të Bashkuara fluturon, lundron dhe vepron kudo ku e lejon ligji ndërkombëtar”.
Ministria e Mbrojtjes së Tajvanit tha se anija amerikane lundroi në veri përmes ngushticës dhe se situata në rrugë ujore ishte “si normale”.
Të martën vonë, ministria tha se një helikopter i vetëm sulmues kinez “WZ-10” kishte kaluar shkurtimisht vijën e mesme jozyrtare të ngushticës, ku avionët luftarakë nga të dyja anët normalisht shmangin kalimin, megjithëse forcat ajrore të Kinës e bëjnë këtë me raste.
Gjithashtu ai raportoi se dy helikopterë kinezë anti-nëndetëse “KA-28” u vunë re në një zonë afërsisht në gjysmë të rrugës midis bregut jugperëndimor të Tajvanit dhe ishujve Pratas të kontrolluara nga Tajvani në pjesën e sipërme të Detit të Kinës Jugore.
Forcat e Armatosura të Kinës kryen një raund tjetër stërvitjesh pranë Tajvanit javën e kaluar për të përmirësuar operacionet e përbashkëta luftarake, tha të hënën Ushtria Çlirimtare Popullore, pasi ishulli i pretenduar nga Kina raportoi një rritje të aktivitetit.
Shkatërruesi i raketave të drejtuara “USS Sampson” lundroi përmes ngushticës së Tajvanit më 27 prill, të cilin Kina e dënoi, duke thënë se misione të tilla dëmtojnë “qëllimisht” paqen dhe stabilitetin.
Shtetet e Bashkuara, si shumica e vendeve, nuk kanë lidhje zyrtare diplomatike me Tajvanin, por janë mbështetësi i tij më i rëndësishëm ndërkombëtar dhe furnizuesi i armëve, duke e bërë atë një burim të vazhdueshëm tensioni midis Pekinit dhe Washington-it.