Në një intervistë ekskluzive, komandanti i ri i KFOR-it, gjeneralmajor Ferenc Kajari foli për situatën aktuale të sigurisë në Kosovë, bashkëpunimin e instirucionet e Kosovës dhe patrullimet e përbashkëta me Ushtrinë Serbe.
Komandanti i ri i KFOR-it tha se paraprakisht kishte njohuri për situatën e tensionuar ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, mirëpo ai u shpreh se KFOR-i do të vazhdojë ta kryejë misionin e tij në baza ditore.
Krahas kësaj, gjeneral Kajari dha edhe detaje nga takimet me krerët kryesorë të institucioneve në Kosovë, ku tha se ata e siguruan se para çdo veprimi, do të kishte koordinim të duhur me KFOR-in, shkruan Kosovo Online, transmeton “Bota sot”.
Pas gjithë ngjarjeve në veri, a mendoni se keni marrë komandën e KFOR-it në një “moment të vështirë” dhe si e vlerësoni situatën e sigurisë në Kosovë?
Ferenc Kajari: Derisa përgatitesha për këtë dislokim, e dija që në fillim se pozita e komandantit të Forcës së Kosovës (KFOR) të udhëhequr nga NATO ishte komplekse. Pasi mbërrita dhe para se të merrja detyrën e komandantit të ri të misionit, pashë sfida të ndryshme që lindin në zonën operative të KFOR-it. Situata aktuale është përgjithësisht e qëndrueshme dhe KFOR-i vazhdon të kryejë mandatin e tij në baza ditore – që rrjedh nga Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara 1244 i vitit 1999, për të kontribuar në një mjedis të sigurt dhe liri të lëvizjes në Kosovë, për të gjitha komunitetet që jetojnë këtu.
Presidenti serb Aleksandër Vuçiq tha se “Prishtina planifikon ta marrë Valacin në veri të Kosovës dhe ky do të ishte një lajm i vështirë”. Si e shihni këtë deklaratë dhe a do të qëndrojë mënjanë KFOR-i nëse pjesëtarët e Policisë Speciale të Kosovës ndërhyjnë sërish në veri?”
Ferenc Kajari: Nuk do të spekuloj për skenarë hipotetikë dhe nuk do të komentoj për çështje politike. Vlera e shtuar e KFOR-it qëndron në paanshmërinë dhe fokusin e tij në zbatimin e përditshëm të mandatit të OKB-së që sapo përshkrova. Kjo është thelbësore për sigurinë e të gjitha komuniteteve që jetojnë në Kosovë dhe për stabilitetin në mbarë rajonin. Natyrisht, ne po e monitorojmë nga afër situatën dhe po mbajmë një prani të dukshme, të fortë dhe të shkathët në terren, në mbarë Kosovën.
Si i shikoni raportimet e mediave se KFOR-i do të “ballkanizohet” në periudhën e ardhshme, gjegjësisht se shumica e ushtarëve do të jenë nga rajoni, sa i rëndësishëm është angazhimi i vendeve përreth në punën e KFOR-it?
Ferenc Kajari: Misioni i KFOR-it i udhëhequr nga NATO ekziston që nga viti 1999. Në të njëjtën kohë, Republika Çeke, Polonia dhe Hungaria u bënë anëtarë të NATO-s. Që atëherë, siç e dini, shumë vende të tjera, përfshirë Malin e Zi dhe Maqedoninë e Veriut, janë anëtarësuar gjithashtu në NATO. Situata e sigurisë në Ballkanin Perëndimor është e rëndësishme për të gjithë rajonin euroatlantik dhe është e një rëndësie të veçantë për vendet përreth. Aktualisht, KFOR-i përbëhet nga më shumë se 3700 trupa nga 28 aleatë dhe partnerë të NATO-s. Kjo ilustron qartë angazhimin e fortë kolektiv të NATO-s për sigurinë dhe stabilitetin rajonal.
A do të vazhdojë KFOR-i të punojë në patrullimet e përbashkëta me Ushtrinë Serbe dhe a janë ndërprerë ato gjatë krizës së fundit në veri?
Ferenc Kajari: KFOR-i ka shumë vite bashkëpunim të shkëlqyer me Ushtrinë Serbe, në të gjitha nivelet e përgjegjësisë. Fillova nga komandanti i KFOR-it e deri te njësitë patrulluese. Komisioni i Përbashkët i KFOR-it për Zbatim të Përbashkët është themeluar në përputhje me Marrëveshjen e Kumanovës në vitin 1999, me qëllim të krijimit të bashkëpunimit efektiv me Ushtrinë Serbe. Unë flas rregullisht me shefin e mbrojtjes së Serbisë – gjeneralin Milan Mojsilovic, duke shfrytëzuar linjën e mirëfilltë të komunikimit të vendosur nga paraardhësit e mi në krye të KFOR-it. KFOR-i do të vazhdojë të punojë ngushtë me Ushtrinë Serbe dhe me organizatat e sigurisë së Kosovës për të garantuar sigurinë në mbarë Kosovën. Kështu, patrullimet e sinkronizuara me ushtrinë serbe do të vazhdojnë përgjatë kufirit administrativ.
A ka rrethana në të cilat KFOR-i do të lejonte që forcat e FSK-së të vijnë në veri të Kosovës?
Ferenc Kajari: Forca e Sigurisë së Kosovës, sipas një marrëveshjeje të mëparshme, duhet të autorizohet nga komandanti i KFOR-it para çdo dislokimi në veri të Kosovës. Policia e Kosovës mund të lëvizë lirshëm në mbarë Kosovën. NATO pret që institucionet vendase të vazhdojnë t’i përmbahen marrëveshjes. Në javët e mia të para, u takova me krerët kryesorë të institucioneve në Kosovë, të cilët më siguruan se para çdo veprimi, do të kishte koordinim të duhur me KFOR-in dhe se vendosja e FSK-së në veri të Kosovës do të vazhdojë të bazohet në njoftimin dhe miratimin paraprak. nga komandanti i KFOR-it.
Cilat janë detyrat tuaja kryesore për momentin dhe si e shihni rolin e Hungarisë në KFOR?
Ferenc Kajari: Stabiliteti i Ballkanit Perëndimor ka qenë një prioritet për Hungarinë për më shumë se dy dekada. Kjo mund të shihet në kontributin hungarez për KFOR-in, i cili filloi pikërisht në fillim të vitit 1999 dhe ishte në evolucion të vazhdueshëm, me detyra shtesë, më të rëndësishme me kalimin e kohës. Me këtë rritje të vazhdueshme të trupave, Hungaria është bërë një nga tre vendet që kontribuojnë më shumë në KFOR. Gjithashtu, kemi pasur nderin që dy herë të kemi zëvendëskomandant hungarez të KFOR-it. Detyra ime është të siguroj që trupat ndërkombëtare të KFOR-it të vazhdojnë të jenë një forcë e fortë dhe e besueshme, siç e kanë dëshmuar në të kaluarën. Fokusi im kryesor – si komandant i forcave të NATO-s – është të mbaj trupat dhe aftësitë të gatshme dhe të aftë për të vepruar kur nevojitet në përputhje me mandatin tonë të OKB-së dhe urdhrat e komandave të larta të NATO-s.