Para agresionit rus ndaj Ukrainës, manovrat serbe mes Perëndimit dhe Rusisë toleroheshin. Sot, Vuçiçit i kërkohet të zgjedhë anën: të vendosë sanksione ndaj Rusisë ose të heqë dorë nga rruga evropiane e Serbisë.
Agresioni i Rusisë kundër Ukrainës nisi një ortek ngjarjesh që preku gjithë botën. Një nga vendet ku jehona e luftës në Ukrainë është mjaft e fortë është rajoni i Ballkanit Perëndimor dhe ato janë veçanërisht të forta në vendet që janë tradicionalisht afër Rusisë.
Kur vendet e Bashkimit Evropian, së bashku me Shtetet e Bashkuara, filluan të vendosin sanksione ndaj Rusisë, Serbia u përball me të njëjtën kërkesë, një vend që ka manovruar me sukses midis interesave të Bashkimit Evropian dhe miqësisë së saj tradicionale me Rusinë gjatë dekadës së fundit.
Ndërsa përpara agresionit rus ndaj Ukrainës, për një sërë arsyesh ekonomike dhe gjeopolitike, një sjellje e tillë e Serbisë është parë me butësi që nga fundi i shkurtit, kur filloi lufta në Ukrainë, gjithnjë e më shumë po bëhen thirrje që Serbia të vendosë. dhe mbaj anën.
Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, ka theksuar vazhdimisht se Serbia po përballet me një dilemë të vështirë, sepse më shumë se aleanca tradicionale e dy vendeve, po vihen në pikëpyetje disa çështje shumë më të rëndësishme, në radhë të parë marrëdhëniet ekonomike dhe çështja e pavarësisë së Kosovës.
Serbia është në një situatë shumë të vështirë, thotë drejtori i Qendrës për Rajonin në Novi Sad, Aleksandar Popov, duke sqaruar se përveç problemit të dukshëm ekonomik, është edhe problemi i marrëdhënieve të Serbisë me Kosovën.
Çështja e Kosovës
“Këtu ka edhe një presion tjetër, që është që çështja e Kosovës të zgjidhet sa më parë. Dhe kjo nuk është rastësi, sepse Putin iu referua vendimit të gjykatës ndërkombëtare kur foli për Donetsk dhe Lugansk, të ashtuquajturat. republikë. Ai e quajti Kosovën precedent dhe theu stutin e Serbisë nga mosnjohja e Kosovës. Tashmë nga ajo anë ka presion nga Perëndimi për t’i dhënë fund negociatave sa më shpejt të jetë e mundur dhe që Serbia të njohë Kosovën. Kjo do ta nxirrte Putinin nga ai debat, sepse do të ishte një demarkacion i dakorduar, ndarje e një krahine, një pjese të Serbisë, e dakorduar me vendin amë. Nuk e di sa do të zgjasë kjo manovër. Presioni mbi Beogradin është i madh – ekonomik dhe politik”, thotë Popov.
Milovan Pisari, bashkëpunëtor hulumtues në Institutin e Filozofisë dhe Teorisë Sociale në Universitetin e Beogradit, beson se Serbia është në një situatë jashtëzakonisht të vështirë, thotë se po afron koha kur vendi do të detyrohet të marrë vendime drastike.
“Që nga momenti i pushtimit rus të Ukrainës, Serbia fillimisht bleu kohë, e më vonë presidenti i republikës deklaroi se nga njëra anë dënon pushtimin e Rusisë dhe se Serbia respekton integritetin territorial të Ukrainës, por nga ana tjetër. nuk do të vendosë sanksione ndaj Rusisë. Ai e bëri këtë për dy arsye. Së pari për shkak të marrëdhënieve miqësore, por do të thosha më interesante ndërmjet Serbisë dhe Rusisë, dhe arsyeja e dytë është se Serbia, natyrisht, duhet dhe dëshiron të ndjekë politikën e saj, e cila përfshin në radhë të parë çështjen e Kosovës.
Çështja kryesore tani për Serbinë është se sa kohë do të jetë në gjendje të balancojë mes dy palëve. Zgjedhja që ai bën, cilado qoftë ajo, mund të jetë traumatike, veçanërisht për ekonominë e vendit.
Çështja është se sa do të jetë në gjendje ta ruajë atë neutralitet sepse Bashkimi Evropian po i bën presion Serbisë, jo hapur dhe drejtpërdrejt, por përmes ambasadorëve të tij po ushtron presion dhe kërkon që Serbia të përshtatet me politikën e jashtme të BE-së, që do të thotë vendosjen e sanksioneve. mbi Rusinë”, është shprehur ai.
Nga ana tjetër, Serbia ende nuk e di se çfarë të bëjë sepse problemet janë të mëdha.
“Çfarë do të ndodhte nëse Serbia do të vendoste sanksione ndaj Rusisë. Ekonomia serbe do të përjetonte trauma të mëdha dhe do të ishte në një humbje të madhe. Më lejoni t’ju kujtoj se ka lidhje të mëdha ndërmjet Serbisë dhe Rusisë kur bëhet fjalë për eksportet nga Serbia në Rusi, por edhe për importin e naftës dhe gazit nga Rusia. “Industria e naftës në Serbi është në pronësi të një kompanie ruse, kështu që kjo është gjëja më e rëndësishme, ” tha Pisari.
Qendrimi pro rus
Pisari po ashtu është i mendimit se çështja e Kosovës do të jetë shumë e rëndësishme në formimin e qëndrimit, prandaj është në interesin e Serbisë që të kërkojë nga Evropa që të ndihmojë në një farë mënyre për çështjen e Kosovës në rast se Serbia vendos sanksione.
“Qëndrimi i Serbisë është ky: pse Bashkimi Evropian po lufton për integritetin e Ukrainës, dhe nuk ka luftuar dhe nuk do të luftojë për integritetin territorial të Serbisë; pse e njohu Kosovën dhe pse nuk u anulua ai vendim.
Ajo që do të jetë një rrethanë rënduese shtesë në procesin e vendimit përfundimtar të Vuçiçit është “rusifikimi” afatgjatë, i planifikuar dhe i qëllimshëm i shoqërisë serbe.
Do të mësoj tani për tani gjënë më të keqe që është krijuar këtu për dhjetë vjet, gjatë sundimit të tyre, sepse qëndrimi pro rus u krijua përmes mediave. Këtu ka një qendrim pro-rus dhe thuhet se rusët janë populli ynë vëllazëror. Çfarëdo vendimi që ai të marrë do të jetë i vështirë. Nëse vendos sanksione ndaj Rusisë, mund të hasë në rezistencë të ashpër nga një pjesë e mirë e qytetarëve. Ai vetë thotë se 80 për qind e qytetarëve janë pro rusë. Ata janë fajtorë sepse krijuan një humor të tillë, kështu që rezulton se Rusia është partneri ynë më i madh politik dhe ekonomik dhe jo Bashkimi Evropian. “Qeveria jonë ka rënë në kurth dhe se si do të vazhdojë dhe sa do të lejojë Perëndimi të zgjasë kjo manovër – mbetet për t’u parë”, thotë Popov.