Kryeparlamentarja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka folur për herë të parë në një media ndërkombëtare si ushtruese e detyrës së presidentit. Në një intervistë për gazetën angleze, Financial Times, Osmani ka thënë se pret që të përmirësohen raportet me SHBA-në me zgjedhjen e Joe Biden si president.
Osmani ka thënë se mbështetja amerikane ishte vënë në dyshim nën administratën Trump.
“Të gjithë e dinë që presidenti i zgjedhur Biden nuk është vetëm ndonjë mik i Kosovës”, tha Vjosa Osmani në për FT, duke iu referuar mbështetjes së gjatë të Bidenit për ndërhyrjen dhe dialogun midis Serbisë dhe Kosovës “Ai e di dhimbjen tonë shumë mirë”, tha ajo.
Osmani mori rolin e presidentit të përkohshëm në fillim të nëntorit pasi paraardhësi i saj, Hashim Thaçi, dha dorëheqjen për t’u përballur me akuza për krime lufte të ngritura nga një gjykatë speciale me bazë në Hagë, shkraun “Financial Times”.
Pas një lufte brutale që pasoi shpërbërjen e ish-Jugosllavisë, SHBA-ja ka luajtur prej kohësh një rol kryesor në marrëdhëniet midis Serbisë dhe Kosovës.
Ndërsa Trump kërkoi të angazhohej, disa i panë ndërhyrjet e tij si shërbim të interesave të ngushta ekonomike dhe politike të SHBA, thuhet tutje në artikull.
“Joe Biden e di të vërtetën, dhe e vërteta është shumë e thjeshtë dhe e qartë”, tha Osmani.
“Serbia e humbi Kosovën sepse abuzoi me parimin e sovranitetit dhe integritetit territorial për të vrarë njerëzit që jetuan në atë territor, për të kryer gjenocid, krime lufte dhe krime kundër njerëzimit. Ai e di të vërtetën dhe nuk do të përpiqet ta ndryshojë atë”.
Si senator amerikan, Biden ishte avokat i zëshëm i ndërhyrjes amerikane në luftën e Kosovës më 1998-99, në të cilën Ushtria Çlirimtare e Kosovës zhvilloi një kryengritje guerile kundër forcave besnike të Sllobodan Millosheviqit. Por ndërsa shumica e krimeve u kryen nga forcat serbe, akuzat për krime lufte kanë ndjekur gjithashtu anëtarët e UÇK-së, shumë prej të cilëve që u zhvendosën në politikë.
Qasja e pritur e një administrate të ardhshme Biden bie në kontrast me përpjekjet e administratës Trump për të ndërmjetësuar një marrëveshje të shpejtë midis liderëve të Kosovës dhe Serbisë.
Sidoqoftë, në vend që të vendosnin mosmarrëveshjet bilaterale midis Beogradit dhe Prishtinës në qendër, fokusi i marrëveshjeve ishte në përparësitë e politikës së jashtme të SHBA-së, të tilla si njohja e Jeruzalemit si kryeqyteti i Izraelit dhe premtimi për të mos dhënë licenca 5G për kompanitë “e pabesueshme” – gjerësisht besohet të jetë një aludim për kompaninë kineze të teknologjisë, Huawei.
Në pranverë, Uashingtoni inkurajoi rrëzimin e një qeverie në Kosovë sepse kryeministri i saj nuk ishte i interesuar në drejtimin e negociatave me Serbinë duke u shtyrë nga administrata Trump.
Dhe në shtator, pas një ndryshimi në qeveri në Prishtinë, Donald Trump priti presidentin serb, Aleksandar Vuçiq dhe kryeministrin e Kosovës, Avdullah Hoti në Shtëpinë e Bardhë, ku të dy palët ranë dakord për të përmirësuar marrëdhëniet ekonomike, shkruan FT.
Sidoqoftë, kjo marrëveshje nuk mund të zbatohet.
“Ne nuk mund të shkojmë përpara. . . pa shikuar se cili është pozicioni i administratës së re në ato pika”, tha Osmani, duke iu referuar pikave të marrëveshjes oër liqenin e Ujmanit dhe “mini-Shengenin”.
Duke iu referuar dorëheqjes së Thaçit, Osmani tha se Kosova ka treguar “pjekuri institucionale” dhe “vullnet të jashtëzakonshëm për të bashkëpunuar me drejtësinë”.
Prokurorët pretendojnë Thaçi, si një komandant i guerilas së UÇK-së, dhe të tjerët përreth tij ishin përgjegjës për gati 100 vrasje, përfshirë serbët e pakicave, katolikët dhe romët, si dhe të kundërshtarëve politikë, gjatë dhe menjëherë pas luftës. Të hënën e kaluar, Thaçi u deklarua i pafajshëm për 10 pikat e aktakuzës për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.
Thaci është shqiptar.
Gjykata me qendër në Hagë, e cila është pjesë e sistemit gjyqësor të Kosovës, por e stafuar tërësisht nga ndërkombëtarë për shkak të frikës për mbrojtjen e dëshmitarëve, është e diskutueshme në vendin e vogël të Ballkanit prej 1.8 milion banorësh, sepse përqendrohet vetëm në krimet e kryera nga shqiptarët, të cilët sot përbëjnë rreth 90% të popullsisë. Sidoqoftë, shumica e njerëzve që vdiqën në luftë ishin shqiptarë.
Aktakuza u njoftua në qershor, ndërsa Thaçi po udhëtonte për në një takim të planifikuar për në Shtëpisë së Bardhë me homologun e tij serb, Vuçiq, dhe u konfirmua nga një gjykatës në nëntor.
Osmani tha se nuk mund të ketë “asnjë ekuivalencë morale” midis krimeve të pretenduara të kryera nga disa individë shqiptarë dhe “aparatit shtetëror të Serbisë”.
Ajo tha se përpjekjet e mëparshme gjyqësore për t’i kërkuar udhëheqësve ushtarakë dhe politikë serbë të japin llogari për luftërat në territorin e ish-Jugosllavisë nuk kishin zgjatur shumë.