Presidenti rus Vladimir Putin këtë javë futi “ligjin ushtarak” në katër rajone të Ukrainës që Moska kohët e fundit i shpalli pjesë të territorit të saj. Dekreti i Putinit u jep kompetenca më të gjera administratave të instaluara nga Kremlini në rajonet e Donetsk, Luhansk, Zaporozhye dhe Kherson.
Kjo lehtëson forcimin e mundshëm të ushtrisë, vendosjen e një shtetrrethimi, ndalimin e largimit nga zona apo punën e detyruar në industrinë ushtarake, si dhe ndalimin e shtetasve të huaj. Futet zyrtarisht censura ushtarake e mediave, konfiskimi i pasurisë dhe përgjimet e bisedave telefonike janë të mundshme.
Megjithatë, shumë vëzhgues thonë se dekreti që ka hyrë në fuqi të enjten nuk luan asnjë rol sepse gjithçka që është numëruar ka ndodhur gjithsesi.
“Gjendja e luftës ose një gjendje e jashtëzakonshme do të thotë thjesht se autoritetet mund të bëjnë çfarë të duan. Fakti që Putini vendosi një gjendje lufte në pjesët e aneksuara të Ukrainës nuk ndryshon asgjë në terren. Aty nuk ka shtet ligjor, por kështu ka qenë në këto zona,” thotë Joachim Krause, drejtor i Institutit për Politikat e Sigurisë në Universitetin e Kielit.
Zhvendosja e detyruar në Rusi
Krause tha për DW se ka disa pyetje të hapura – për shembull, nëse rusët do të përpiqen ta dëbojnë popullsinë masivisht në Rusi. Sipas tij, shumë banorë të rajonit Kherson janë dëbuar tashmë në Rusi, sepse Kremlini nuk është i sigurt për sa kohë ky rajon do të mbetet nën kontrollin rus.
Ushtria ruse dhe njësitë e të ashtuquajturave republika të Donbasit nuk kontrollojnë të gjitha zonat administrative që janë aneksuar.
Siç thotë Krause, vendosja e ligjit ushtarak është ndoshta një mesazh simbolik për Perëndimin. Por për shumë ukrainas, kjo mund të nënkuptojë zhvendosje të detyruar në Rusi ose mobilizim.
“Është keq që të rinjtë po rekrutohen në territoret e pushtuara për të luftuar kundër vendit të tyre. Tani mund të forcohet edhe më sistematikisht, megjithëse nuk e di se sa meshkuj ka në të vërtetë. Askush nuk e di këtë. Vetëm një pjesë e popullsisë fillestare mbeti në këto zona”, tha ai.
Rusia në mbrojtje
Sipas këtij eksperti, situata në front është shkatërruese për Putinin. Ekziston rreziku që Khersoni të humbasë, dhe bashkë me të 20,000 deri në 25,000 ushtarë rusë në atë zonë, si dhe në perëndim të Dnieper.
“Kam frikë se më pas rusët do të bëjnë ndonjë akt të dëshpëruar, do të hedhin në erë digën atje për hakmarrje dhe do të përmbytin të gjithë zonën”. Ose për të nisur sulme të reja ndaj objektivave civile me gjithçka që kanë ende. Kjo, natyrisht, kërkon që vendet perëndimore të investojnë më shumë në mbrojtjen ajrore të Ukrainës”, shton Krause.
Ai thotë për DW se opsioni bërthamor nuk është në të vërtetë një opsion për Putinin, sepse do të pasonte një përgjigje e ashpër nga Perëndimi dhe boshti i pushtetit të Putinit në vend do të minohej.
“Do të vijë një kohë kur Putini nuk do të ketë më një opsion ushtarak në Ukrainë.” Atëherë ai ndoshta do të sinjalizojë se është gati të bëjë disa kompromise. Dhe atëherë ai duhet të lihet disi me një heqje dorë, por jo një që parashikon lëshime territoriale ndaj Ukrainës, por diku në sferën simbolike”, thotë Krause.
“Por është e rëndësishme që trupat ruse të tërhiqen pas linjave që ishin prapa para shkurtit të këtij viti,” thotë ai.
Putin “tashmë ka humbur fytyrën”
Sipas Krause, Rusia dhe Putin “tashmë kanë përjetuar një humbje të fytyrës” dhe po përkeqësohet sa më shumë që ata e mohojnë atë. “Sa më gjatë të zgjasë lufta, aq më shumë trupat ruse do të shterren, Rusia do të ketë më pak fuqi ushtarake dhe Rusia do të bëhet gjithnjë e më e dobët,” beson ai.
“Kjo mund të shihet në reputacionin ndërkombëtar të Putinit. Miq apo krerë shtetesh me qëllime të mira e shikojnë atë shumë më kritikë tani sesa një vit më parë. Shumë prej tyre kanë përshtypjen se Putini nuk është në gjendje të kuptojë situatën e keqe në të cilën ndodhet dhe të nxjerrë përfundimet e duhura, por beson deri në fund se mund ta fitojë luftën. Por nuk mundet”, përfundon kreu i Institutit të Sigurisë nga Kieli.