Libri i tezës sime që do të botohët në gjuhën frenge së shpejti: Pellazgët paraardhësit e qytetërimit greko-romak
Mathieu Aref
Kjo tezë ka të bëjë me periudhën Para-helene dhe të Greqisë arkaike dhe ka për qëllim studimin e «traditës» tek autorët e lashtë në lidhje me zanafillën e qytetërimit grek nëpërmjet referecës së Pellazgëve.
Ajo hedh një dritë të re mbi, njohuritë tona historike, kulturore dhe thekson fillimet e qytetërimit grek i shfaqur pas shekullit të tetë para erës sonë. Hekataeu i Miletët, Homeri, Hesiodi, Herodoti, Tukididi ose tragjedianët dhe të tjerë jo me pak të famshme kanë përmendur gjerësisht Pellazgët dhe pohuar që ishin paraardhësit e tyre dhe jo stërgjyshërit dhe kanë theksuar autoktoninë e tyre dhe që kishin jetuar në ato trojat që do të bëheshin më vonë Greqi. Paraardhës të grekëve, Pellazgët u kanë lëne atyre trashëgimin e elementëve thelbësore të qytetërimit të tyre.
Këtu do të gjeni një qasje multidisiplinare që ballafaqon të dhënat e traditës së lashtë me ato historike, etno-gjuhësore, arkeologjike dhe mitologjike, që mund ti sqarojnë.
Ky libër gjithashtu sqaron me argumente bindëse për sa i përket kronologjisë së Greqisë së lashtë të mbivlerësuar nga autorët modernë, anakronizmat dhe gabimet historike: “Lufta e Trojës”, e pretenduar që ka ekzistuar në shekullin e dymbëdhjetë para erës sonë, është në realitet një luftë e vonshme (shekulli i shtatë para erës sonë) e kryer nga pushtuesit e parë helen kundër Azisë së Vogël në një rajon që më vonë do të bëhej Greqi; katër “shekujt të errët” (-1200-800) mbetin të heshtur mbi ekzistencën e Helenëve në atë kohë;
Zeusi (Iliada, XVI, 232-236) është përcaktuar zyrtarisht si “Pellazg” dhe jo Helen; një qytetërim hipotetik i quajtur miken (shpikje e pseudo-arkeologut Schliemann) është injoruar nga të gjithë autorët grek; Lineari B, i cili nuk është përveç një gjuhë para-hellene domethënë pellazge uzurpuar pjesërisht nga pushtuesit helen; Iliada dhe Odisea janë poema epike rrjedhur nga një «traditë gojore» para-helene dhe jo greke, etj. Shkrimtarët modernë kanë errësuar rolin thelbësor të luajtur nga pellazgët në shpërthimin e qytetërimit helen dhe rolin e etruskëve në shpërthimin e qytetërimit romak. Ky studim, jashtë shtigjëve të rrahura, i jep kësaj vepre referencash një karaktër të jashtëzakonshme.
Mathieu Aref është një studiues françez, i lindur nga prindër shqiptarë në vitin 1938 në Kairo të Egjiptit, ku ai përfundoi shkollën e mesme klasike (letërsi dhe gjuhë greke dhe latine) dhe universitare (Histori, gjuhësi, Arte të Bukura dhe Arkitekture).
Ai ka botuar dy libra mbi Greqinë para-helene dhe Shqipërinë (Frëngjisht 2003/2004 dhe në shqip 2007-2008) dhe paraqiti një tezë doktorature në Sorbonën të Parizit IV në 2012 nën titullin “Studime dhe hulumtime mbi Pellazgëve në zanafillën e qytetërimit grek”.
Kjo tezë është rezultati dhe përfundimi i pothuajse pesëdhjetë vite studime dhe hulumtime të gjera. Më në fund njohja e tij të gjuhës shqipe (dy dialektet) e ka lejuar të deshifrojë dhe të shkoqisi shkencërisht shumë antroponime, teonime, toponime dhe oronime të Iliadës, Odisesë dhe mitologjisë.