Eksperti i njohur amerikan për Ballkanin në Universitetin Johns Hopkins, Daniel Serwer, ka thënë se pas fitores së thellë në zgjedhjet e 14 shkurtit, tani është momenti i Albin Kurtit.
Serwer ka thënë për gazetën “Bota sot” se Administrata e Donald Trumpit, e rrëzoi Kurtin, pasi nuk i pëlqente insistimi i tij për reciprocitet me Serbinë ose skepticizmi i tij në lidhje me zgjedhjen e çuditshme të Trump për një të dërguar amerikan. Por, sipas profesorit, tani administrata Biden do të përpiqet të respektojë demokracinë e Kosovës.
“Zgjedhjet e parakohshme të Kosovës kanë prodhuar, siç pritej, një fitore të qartë për Vetëvendosjen (VV). Sipas rezultateve paraprake, ajo ka fituar afër 48% dhe një epërsi komanduese mbi 50 vende nga 120-vendet në Kuvendin e Kosovës. Ky është momenti i Albin Kurtit. Kreu i VV-së ende i ri, i artikuluar, qëndroi pak muaj në karrigen e Kryeministrit vitin e kaluar. Administratës Trump nuk i pëlqente insistimi i tij për reciprocitet me Serbinë ose skepticizmi i tij në lidhje me zgjedhjen e çuditshme të Trump për një të dërguar amerikan. Uashingtoni përfitoi nga një grindje brenda koalicionit të tij për ta rrëzuar. Kjo që ndodhi këtë herë, ndodhi jo vetëm për shkak të shfaqjes së fortë të VV-së në votime, por edhe sepse Trump u largua. Administrata e Biden të paktën do të përpiqet të respektojë demokracinë e Kosovës”, ka thënë Serwer.
Megjithatë, sipas tij, Kurti do të përballet me një dy sfida të mëdha: gjetjen e votave për zgjedhjen e presidentit të ri dhe dialogun me Serbinë. Sipas ekspertit amerikan, Kurtit pos pakicave, mund t’i nevojiten votat edhe të një partie shqiptare.
“Kjo nuk do ta shpëtojë Albin Kurtin nga një sfidë më e madhe: ndërtimi i shumicës në parlament që do të mundësojë zgjedhjen e një presidenti të ri, si dhe një pozitë të fortë në negociatat me Serbinë. Të dyjat në praktikë kërkojnë një shumicë prej dy të tretave. Një pjesë e ndryshimit do të vijë nga partitë e pakicave, por të paktën një parti me bazë shqiptare do të jetë e nevojshme. Dy kandidatë të qartë kanë histori të keqe me VV: LDK, duke drejtuar një të tretën e dobët në zgjedhjet e 14 shkurtit, rrëzoi koalicionin jetëshkurtër të Kurtit vitin e kaluar dhe VV ka qenë një kritikuese e ashpër e Partisë Demokratike të Kosovës (PDK) që zuri vendin e dytë , në veçanti ndaj ish-Presidentit të paditur Hashim Thaçi. Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës (AAK) e Ramush Haradinajt nuk do të ketë vende të mjaftueshme për ta çuar VV në dy të tretat, por do të ishte një hap në atë drejtim”, ka thënë më tej ai.
Ai vlerëson se negociatat me Serbinë dhe zgjedhja e presidentit të ri nuk do të jenë përparësitë kryesore për VV. Serwer madje ka theksuar se nuk do të jenë të mundura negociata serioze me Serbinë deri në fund të këtij viti, për shkak të zgjedhjeve presidenciale në Serbi.
“Albini do të preferonte të përqendrohej në përparësitë e fushatës së tij: vendet e punës dhe drejtësia. Kjo nuk do të jetë e lehtë, pasi Covid-19 ka goditur rëndë ekonominë e Kosovës dhe reforma në sistemin e drejtësisë është një projekt afatgjatë. Amerikanët dhe evropianët do të përpiqen që Prishtina të angazhohet sa më shpejt që të jetë e mundur në dialogun me Beogradin, i cili përballet me zgjedhje presidenciale dhe të mundshme parlamentare deri në prill 2022 (dhe ndoshta më herët). Asnjë negociatë serioze me Serbinë nuk do të jetë e mundur pas fundit të këtij viti”, është shprehur më tej Serwer.
Ai ka thënë se Kosova duhet të jetë e gatshme të largohet nga një marrëveshje e keqe me Serbinë.
“Megjithëse BE e synon atë, ka pak mundësi për një marrëveshje “përfundimtare” brenda këtij afati kohor. Presidenti serb Vuçiq e ka bërë jashtëzakonisht të qartë se ai nuk do ta njohë Kosovën para se të rizgjidhet, nëse rizgjidhet. Disa hapa të përkohshëm të ndërtimit të besimit mund të jenë të mundshëm, të përqendruar në njerëzit e zhdukur nga lufta e vitit 1999 dhe zbatimi i disa dhjetëra marrëveshjeve ekzistuese midis Beogradit dhe Prishtinës, disa prej të cilave janë ekzekutuar për të kënaqur të dy kryeqytetet. Në çdo rast, Prishtina do të duhet të jetë e gatshme të largohet nga një marrëveshje e keqe në mënyrë që të arrijë një marrëveshje të mirë. Kurti do të bënte mirë që të pajtohej me ngurrimin e Vuçiqit”, ka thënë ai.
Sipas tij, Kosova dhe Serbia do të duhej ta merrnin shembull zgjidhjen shumë të përmendur gjermane/gjermane, e cila përfshinte anëtarësimin në KB për Republikën Demokratike Gjermane, si dhe përfaqësimin e nivelit ambasador në të dy kryeqytetet, por jo njohjen zyrtare.
“Sidoqoftë është e nevojshme një marrëveshje më gjithëpërfshirëse. Refuzimi i Serbisë për të njohur “provincën e saj të dikurshme autonome”, e lë Kosovën në harresë ndërkombëtare me kufij të paqartë dhe të pashënuar, duke i mundësuar Serbisë të minojë shtetësinë, integritetin territorial dhe sovranitetin e saj. Por, ajo gjithashtu e lë Serbinë pa “marrëdhëniet e mira fqinjësore” të kërkuara për anëtarësimin në BE. Të dy kryeqytetet do të bënin mirë të sodisnin seriozisht zgjidhjen shumë të përmendur gjermane/gjermane, e cila përfshinte anëtarësimin në KB për Republikën Demokratike Gjermane, si dhe përfaqësimin e nivelit ambasador në të dy kryeqytetet, por jo njohjen zyrtare. Askush që e njeh Kosovën nuk do të priste që rezultati afatgjatë të ishte si ai i Gjermanisë (dmth ri-integrimi i Kosovës në Serbi)”, vlerëson Daniel Serwer.
Ai ka theksuar se nëse Kurti del i suksesshëm me “punësim dhe ekonomi”, do të mundësohej një pozicion më i fortë i Kosovës mbi reciprocitetin dhe dialogun me Beogradin.
“Nëse Kurti, qoftë si udhëheqës i VV-së apo kryeministër, është i suksesshëm gjatë dy viteve të ardhshme për “punë dhe drejtësi”, Kosova do ta gjejë veten në një pozitë shumë më të fortë për të negociuar me sukses me Serbinë. Një ekonomi më e fortë dhe një sistem gjyqësor që mund të trajtojë krimin ndër-etnik dhe korrupsionin e nivelit të lartë, do t’i bënte Uashingtonin dhe Brukselin më të qartë në mbështetjen e tyre. Suksesi do të mundësonte gjithashtu një pozicion më të fortë mbi reciprocitetin me Beogradin”, ka shtuar profesori amerikan.