Liderët gjermanë dhe serbë përplasen për njohjen e Kosovës dhe sanksionet ndaj Rusisë.
“Ne nuk i përgjigjemi presionit në këtë mënyrë”, i thotë presidenti serb kancelarit gjerman në shenjë qortimi.
Tensionet u rritën mes kancelarit gjerman Olaf Scholz dhe presidentit serb Aleksandar Vuçiq në një konferencë për shtyp të premten në mbrëmje, ku të dy liderët nuk ranë dakord jo vetëm për sanksionet kundër Rusisë, por edhe për njohjen e Kosovës si shtet i pavarur, shkruan Politico me seli në Bruksel.
Scholz, i cili kishte ardhur në Beograd gjatë një turneu dyditor në Ballkanin Perëndimor, i tha audiencës se Serbia, si një kandidate për anëtarësim në BE, duhet të zbatojë sanksionet që blloku ka vendosur kundër Rusisë për luftën e saj në Ukraina — diçka që vendi ballkanik deri më tani ka refuzuar ta bëjë.
“Është pritshmëria jonë… që këto sanksione do të mbështeten gjithashtu nga të gjithë ata që [e shohin] veten si kandidatë për pranim në BE,” u tha Scholz gazetarëve.
Më vonë në konferencën për shtyp, ai shtoi se Serbia duhet të marrë një vendim sanksionesh sa më shpejt që të jetë e mundur, duke argumentuar se “kjo është diçka që bëhet më së miri jo kur [lufta] të ketë mbaruar, por kur ende ka rëndësi”.
Vuçiq, megjithatë, u tërhoq duke bërë një krahasim të diskutueshëm midis pushtimit rus të Ukrainës dhe misionit ushtarak të NATO-s kundër Serbisë në vitin 1999.
“Çfarë ndryshimi ka nëse dikush sulmon Serbinë pa një vendim të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, apo nëse dikush ndërmerr agresion kundër Ukraina pa një vendim të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara? Ju lutem më shpjegoni ndryshimin,” tha ai.
Ishte një deklaratë e jashtëzakonshme e liderit serb. Edhe pse NATO sulmoi Serbinë në vitin 1999 pa një rezolutë të Këshillit të Sigurimit të OKB-së – Rusia dhe Kina kishin vendosur veton e tyre – ajo e bëri këtë për të mbrojtur shqiptarët në Kosovë mes frikës për një gjenocid të mundshëm, i cili është shumë i ndryshëm nga lufta pushtuese e Rusisë kundër Ukrainës, shkruan Politico.
Vuçiq gjithashtu u përpoq të justifikonte hezitimin e vendit të tij për të sanksionuar Rusinë duke iu referuar besnikërisë së Moskës ndaj Serbisë në Këshillin e Sigurimit dhe lidhjeve të ngushta shekullore midis dy vendeve, si dhe mbështetjes së Beogradit në importet ruse të energjisë. “Pozicioni i Serbisë është shumë i ndërlikuar,” tha ai.
Megjithatë, ndërsa dallimet midis Scholz dhe Vuçiq për çështjen e sanksioneve ndaj Rusisë kishin qenë disi të parashikueshme, një çështje tjetër pa një shkëmbim edhe më të nxehtë midis dy politikanëve.
Më herët të premten, Scholz kishte thënë gjatë një vizite në Prishtinë se Kosova dhe Serbia mund të bëhen anëtarë të BE-së vetëm nëse e njohin njëra-tjetrën si shtete të pavarura.
I pyetur në lidhje me komentet e Scholz-it, Vuçiq ia bëri të ditur kancelarit gjerman.
“Që ta kuptoni se: Ne nuk i përgjigjemi presionit në këtë mënyrë, se dikush na kërcënon dhe pastaj duhet të bëni diçka. Ajo që u tha në lidhje me njohjen reciproke është gjithashtu një surprizë për ne. Deri më tani nuk e kemi dëgjuar këtë nga askush në Evropë,” tha ai.
Megjithatë Scholz u përgjigj se “pikëpamja jonë për çështjen e Kosovës nuk është e re” dhe argumentoi se ishte “e qartë” që vendet që duan të anëtarësohen në BE duhet të njohin njëri-tjetrin.
Shkëmbimi i nxehtë mes të dy liderëve ishte i jashtëzakonshëm duke pasur parasysh se Scholz konsiderohet një aleat i vendeve të Ballkanit Perëndimor në përpjekjet e tyre për t’u bërë anëtarë të BE-së. Vendet e tjera të BE-së si Franca kanë qenë më ngurruese për t’i dhënë Ballkanit Perëndimor një perspektivë anëtarësimi.
Me sa duket, duke e kuptuar këtë, Vuçiq u përpoq të shtonte disa fjalë më miqësore: “Ne kemi besim të plotë në fjalët e kancelarit Scholz kur bëhet fjalë për faktin se ai vërtet i jep një prioritet të lartë pranimit të shteteve të Ballkanit Perëndimor”.
“E di që kancelari Scholz është shumë serioz për këtë. Në fakt mund të mësojmë diçka dhe atmosfera mund të përmirësohet”, shtoi ai.