Në një intervistë për Merkur, kryeministri shqiptar Edi Rama shpjegon ndër të tjera se pse vendi i tij ende kërkon të bëhet anëtar i BE-së.
”Edi Rama, 57 vjeç, ishte basketbollist i kombëtares shqiptare dhe më pas bëri emër si artist, ndërkohë që tani po përpiqet të çojë vendin e tij në BE.
Zoti kryeministër, çfarë ka për të diskutuar mes Bavarisë dhe Shqipërisë?
Siç mund ta dini, ekziston një histori midis vendeve tona që shkon gjatë viteve ’80. Në atë kohë Franz Josef Strauss vizitoi Shqipërinë krejt papritur dhe theu akullin me të. Në fund të fundit, Gjermania dhe Bavaria ishin armiku i klasës. Strauss i propozoi regjimit shqiptar një marrëveshje tregtare shumë joshëse, por asgjë nuk doli prej saj. Një rrugë në kryeqytetin tonë Tiranë mban emrin e tij edhe sot e kësaj dite.
Çfarë thotë Söder për dëshirën tuaj për ta çuar Shqipërinë në BE?
CSU-ja ka qenë gjithmonë shumë mbështetëse ndaj nesh në këtë çështje. Markus Söder (lider i Unionit Kristian-social në Bavari – shën. i përkth.) më tha se besonte se procesi i afrimit ndërmjet Shqipërisë, Ballkanit Perëndimor dhe BE-së duhej të përshpejtohej. Vitin tjetër dëshiron të vijë vetë në Tiranë.
Angela Merkel është një nga mbështetëset tuaja. A është fundi i kancelares një lajm i keq për planet tuaja në BE?
Kjo është ndoshta pak e tepërt për ta thënë. Por po, ajo kishte një farë ndjeshmërie ndaj shqetësimeve tona, që sigurisht ka të bëjë me të kaluarën e saj. Ajo u rrit nën një diktaturë komuniste dhe prandaj ndoshta na kupton më mirë se të tjerët. Unë rrallë kam takuar dikë që e njeh kaq mirë Ballkanin Perëndimor dhe problemet e tij. Ajo do të mungojë shumë jo vetëm në rajon, por edhe në të gjithë Evropën.
Procesi i anëtarësimit ka qenë në stanjacion për një kohë të gjatë. Jeni të zhgënjyer?
Në fillim po, tani jo më. BE-ja është ndryshe sot nga ajo që ishte kur u themelua. Është e fragmentuar, vuan nga agjendat kombëtare dhe interesat divergjente. Dhe mendoj se është ndikuar shumë nga ekstremet politike që nga kriza e refugjatëve. Populistët e krahut të djathtë mund të mos jenë në pushtet, por ata kanë një ndikim të madh në politikat e qeverive të moderuara. Kjo ndonjëherë bie ndesh me vlerat dhe parimet e BE-së.
Pse dëshironi të bëheni anëtar?
Nuk bëhet fjalë për gjendjen e komunitetit në një moment specifik historik. Për ne, BE-ja është një premtim paqeje. Në Perëndim njerëzit e kanë harruar këtë sepse, falë Zotit, ata nuk kanë parë luftë për një kohë të gjatë. Ne, nga ana tjetër, bëjmë. BE-ja mund të jetë pak më me probleme, por në fund të fundit ajo është pa dyshim e ardhmja e kontinentit.
Por, me Ballkanin Perëndimor, BE-ja do të sillte probleme në shtëpi, siç është konflikti për Kosovën.
BE-ja ka nevojë për Ballkanin Perëndimor për sigurinë e saj. Nuk ka kuptim që ajo ka një kufi të brendshëm me ne. Dhe nuk ka kuptim ta lëmë rajonin tonë në ndikimin e të tjerëveKini parasysh Kinën dhe Rusinë
Ato janë vetëm pjesa e dukshme. Mos harroni se ne kemi të krishterë dhe myslimanë në rajon. Të lëmë Ballkanin Perëndimor të hapur si një portë për radikalizmin apo terrorizmin do të ishte çmenduri. BE-ja më në fund duhet ta kuptojë këtë.
Tensionet në rajon po rriten. Serbia së fundi ka zhvendosur automjete të blinduara në kufirin me Kosovë.
Por, kjo nuk krahasohet me tensionet e së kaluarës. Rastësisht, kjo është edhe për faktin se kundërshtarët e dikurshëm sot të gjithë duan të anëtarësohen në BE. Konfliktet ushtarake lindin kur shtetet janë të izoluara dhe jo kur ato janë në një komunitet. Mendoni për zhvillimin pozitiv në marrëdhëniet franko-gjermane ose Irlandën. Rreziku që BE-ja të importojë një konflikt është i ulët.
Disa në rajon kanë frikë se doni të bashkoheni me Kosovën për të formuar një Shqipëri të Madhe.
Lojëra të tilla të mendjes janë shumë më të mundshme jashtë BE-së sesa brenda.
Ndërsa të tjerët hezitojnë, Shqipëria relativisht e varfër sapo ka pranuar shumë refugjatë nga Afganistani. Pse?
Kjo është pjesë e imazhit të vetes sonë. Kemi një fjalë të urtë që thotë se ”Shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut” dhe këtu nënkuptohet miku i paparalajmëruar që duhet ndihmuar. Kemi marrë gjysmë milioni refugjatë nga Kosova dhe 3 000 kundërshtarë politikë nga Irani. Pas komunizmit edhe ne kërkuam strehim në Evropë. Si anëtare e NATO-s, ne ndiheshim të detyruar ta bënim këtë. Shtetet e NATO-s nuk munden thjesht t’ua kthejnë shpinën punonjësve afganë vendas që rrezikuan jetën për ta në Afganistan dhe t’ua lënë këta kasapëve talebanë.
Doni të merrni 4 000 afganë?
Deri tani janë rreth 2 000 dhe numri po rritet çdo javë. Në vend, megjithatë, nuk diskutohet nëse kjo është e saktë apo jo. Ka të bëjë edhe me respektin për veten tonë”.