Putini nuk do t’i mbijetojë humbjes së ushtrisë së tij. Çfarë ka për të ofruar ai më pas kur të dëshmojë paaftësinë e tij dhe t’i hiqet fuqia e tij shtypëse.
Francis Fukuyama është një filozof, shkencëtar politik dhe ekonomist amerikan.
Në librin e tij “Fundi i historisë dhe njeriu i fundit”, botuar në 1992, ai formuloi konceptin e “fundit të historisë” – një gjendje ekuilibri në të cilin do të hyjë bota për shkak të pashmangshmërisë së demokracisë liberale dhe dështimit të ideologjive tjera. Revista American Purpose botoi artikullin e Fukuyama’s “Përgatitja për humbjen”, në të cilin ai flet se si mund të përfundojë lufta në Ukrainë.
Fukuyama foli nga Maqedonia e Veriut dhe shpjegoi në 12 pika pse beson se Vladimir Putin do të përfundojë si humbës.
“Këtë po e shkruaj nga Shkupi, Maqedonia e Veriut, ku kam dhënë mësim në një nga kurset e Akademisë së Lidershipit javën e kaluar. Pas luftës në Ukrainë, këtu nuk ka asgjë të ndryshme sa i përket informacionit në dispozicion, përveç se jam në një zonë kohore fqinje dhe fakti që Putini ka më shumë mbështetje në Ballkan, se sa në pjesë të tjera të Evropës, vjen për shkak të Serbisë dhe lajmeve nga media ruse Sputnik në versionin serb.
1. Rusia po shkon drejt një disfate të plotë në Ukrainë. Planifikimi rus ishte i paaftë, bazuar në një supozim të gabuar se ukrainasit e preferonin Rusinë dhe se ushtria e tyre do të shembet menjëherë pas pushtimit. Ushtarët rusë me sa duket po mbanin uniforma fustanesh për paradën e tyre të fitores në Kiev dhe jo municion dhe racione shtesë. Putin në këtë pikë ka angazhuar pjesën më të madhe të të gjithë ushtrisë së tij në këtë operacion – ku nuk ka rezerva të mëdha forcash që ai mund të thërrasë për t’ia shtuar betejës. Trupat ruse janë bllokuar jashtë qyteteve të ndryshme të Ukrainës, ku përballen me probleme të mëdha furnizimi dhe sulme të vazhdueshme ukrainase.
2. Rënia e pozicionit të tyre mund të ishte e papritur dhe katastrofike, në vend që të ndodhte ngadalë përmes një lufte rrënimi. Ushtria në terren do të arrijë në një pikë ku as nuk mund të furnizohet dhe as të tërhiqet, dhe morali do të avullojë. Kjo është të paktën e vërtetë në veri; rusët po ecin më mirë në jug, por këto pozicione do të ishte e vështirë të ruheshin nëse veriu shembet.
3. Nuk ka asnjë zgjidhje diplomatike të mundshme për luftën përpara se kjo të ndodhë. Nuk ka asnjë kompromis të imagjinueshëm që do të ishte i pranueshëm si për Rusinë ashtu edhe për Ukrainën, duke pasur parasysh humbjet që kanë marrë në këtë pikë.
4. Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara është dëshmuar edhe një herë të jetë i padobishëm. E vetmja gjë e dobishme ishte votimi i Asamblesë së Përgjithshme, i cili ndihmon në identifikimin e aktorëve të këqij ose të pafavorshëm të botës.
5. Vendimet e administratës Biden për të mos shpallur një zonë ndalim-fluturimi ose për të ndihmuar transferimin e MiG-ve polakë ishin të dyja të mira; duke ruajtur gjakftohtësinë dhe shmangur emocionet. Është shumë më mirë që ukrainasit të mundin vetë rusët, duke e privuar Moskën nga justifikimi se NATO i sulmoi ata, si dhe duke shmangur të gjitha mundësitë e dukshme përshkallëzuese. MiG-të polakë në veçanti nuk do t’i shtonin shumë vlerë aftësive të Ukrainës. Shumë më i rëndësishëm është furnizimi i vazhdueshëm me Javelins, Stingers, TB2, furnizime mjekësore e pajisje komunikimi. Unë supozoj se forcat ukrainase janë tashmë të drejtuara nga inteligjenca e NATO-s që vepron nga jashtë Ukrainës.
6. Kostoja që po paguan Ukraina është sigurisht e madhe. Por dëmi më i madh po bëhet nga raketat dhe artileria, për të cilat as MiG dhe as zona e ndaluar e fluturimit nuk mund të bëjnë shumë. E vetmja gjë që do të ndalojë masakrën është mposhtja e ushtrisë ruse në terren.
7. Putini nuk do t’i mbijetojë humbjes së ushtrisë së tij. Ai merr mbështetje sepse ai perceptohet të jetë një njeri i fortë; çfarë do të ofrojë ai pasi demonstron paaftësinë dhe t’i hiqet fuqia e tij shtrënguese?
8. Pushtimi tashmë ka shkaktuar dëme të mëdha për populistët në të gjithë botën, të cilët para sulmit shprehnin në mënyrë uniforme simpatinë për Putinin. Këtu përfshihen Matteo Salvini, Jair Bolsonaro, Éric Zemmour, Marine Le Pen, Viktor Orbán dhe sigurisht Donald Trump. Politika e luftës ka ekspozuar hapur prirjet e tyre autoritare.
9. Lufta deri në këtë pikë ka qenë një mësim i mirë për Kinën. Ashtu si Rusia, Kina ka ndërtuar forca ushtarake në dukje të teknologjisë së lartë në dekadën e fundit, por ato nuk kanë përvojë luftarake. Performanca e mjerueshme e forcave ajrore ruse ka të ngjarë të përsëritet nga Forca Ajrore e Kinës, e cila në mënyrë të ngjashme nuk ka përvojë në menaxhimin e operacioneve komplekse ajrore. Mund të shpresojmë që udhëheqja kineze nuk do ta mashtrojë veten sikurse Rusia për aftësitë e veta, kur menduan për një lëvizje të ardhshme kundër Tajvanit.
10. Shpresojmë se vetë Tajvani do të zgjohet me nevojën për t’u përgatitur për të luftuar siç kanë bërë ukrainasit dhe për të rivendosur rekrutim.
11. Dronët turq do të bëhen bestseller.
12. Një disfatë ruse do të bëjë të mundur një “lindje të re të lirisë” dhe do të na nxjerrë nga frika jonë për gjendjen në rënie të demokracisë globale. Fryma e vitit 1989 do të jetojë, falë ukrainasve trima.