Për pjesën më të madhe të vitit 2020, presidenti Rexhep Tajip Erdogan u mbështet në aventurizmin e politikës së jashtme për të larguar vëmendjen nga kriza ekonomike e Turqisë dhe pasojat politike të AK, partisë së tij. Përpjekjet e tij agresive në Libi, Nago-Karabak dhe Mesdheun Lindor, ndihmuan në përmbysjen politike të vitit të kaluar, kur AKP humbi zgjedhjet lokale në qytetet kryesore dhe një rënie të ndjeshme në anëtarësimi, thekson Bloomberg, transmeton Shekulli.
Por strategjia mund të ketë arritur kufijtë e saj: As investitorët, as publiku i gjerë duket se nuk po mashtrohen premtimin e Erdogan për një epokë të re ekonomike. Në përgjithësi, presidenti dhe partia e tij duket se po humbin besimin e zonave të mëdha elektorale, përfshirë urbanët dhe konservatorët e rinj.
Tani, me pandeminë e koronavirusit që po tregohet më elastike se sa pritej dhe shpreson për një reagim të mençur ekonomik në shkatërrimin e vitit 2021, partitë e opozitës së Turqisë po sulmojnë për të rifituar iniciativën. Erdogan mund të injorojë thirrjet e tyre për zgjedhje të përgjithshme të parakohshme – ato janë planifikuar për verën e 2023 – por ai mund të presë që rivalët e tij politikë ta shtypin atë në çdo hap të rrugës.
Midis atyre që presin të shfaqen janë Kemal Kiliçdaroglu, i cili kryeson partinë kryesore të opozitës, CHP dhe yjet e saj më të ndritshëm, Ekrem Imamoglu dhe Mansur Yavas, përkatësisht kryetarët e bashkive të Stambollit dhe Ankarasë. Por shanset më të mira të opozitës për të larguar Erdogan mund të qëndrojnë tek dy gra nga anët e kundërta të spektrit politik: Meral Aksener, kreu i partisë ‘Iyi’ dhe Canan Kaftancioglu, shefja e ‘CHP’ në Stamboll.
Të dy vështirë se mund të jenë më të ndryshëm. Aksener, 64 vjeçe është nacionaliste dhe anëtare e elitës politike të Turqisë, pasi ka shërbyer më parë si ministre e brendshme. E njohur si “Asena” sipas një ujku mitik turk, ajo nuk bën asnjë hap pas nga dëshira e saj për të zëvendësuar Erdoganin si president dhe garoi kundër tij në 2018. Kaftancioglu, 48 vjeçe, kënaqet në imazhin e saj si një “feministe majtiste”. Dhe megjithëse pikëpamjet e saj janë më radikale se sa shumica në partinë e saj, ajo respektohet për orkestrimin e poshtërimit të AKP në 2019 në Stamboll.
Të dy partitë e tyre janë të etur të përfitojnë nga hapësira e hapur në qendrën politike të Turqisë ndërsa Erdogan drejton partinë e tij djathtas. Kjo lëvizje e vë AKP në një kurs përplasjeje me partnerin e saj të koalicionit, MHP të ekstremit të djathtë. Iyi, ose “Partia e Mirë”, përfaqëson sfidën nga qendra e djathtë dhe CHP nga qendra e majtë.
Aksener ka udhëtuar në drejtim të kundërt nga Erdogan: Ajo u shkëput nga MHP për të mbajtur rrugën e saj drejt qendrës. Edhe kështu, ajo ruan kredenciale të forta nacionaliste që e bëjnë atë një shënjestër të vështirë për kombinatin AKP-MHP; ata do ta preferonin shumë atë si një aleate. Por ajo ka refuzuar prerazi thirrjet – “madje edhe nëse ata më vendosin një armë në kokë” – për t’u kthyer në palët e MHP dhe për t’u bashkuar me koalicionin qeverisës.
Nga ana tjetër, Kaftancioglu është një shënjestër e lehtë dhe e shpeshtë për Erdogan dhe mediat pro-AKP. Ajo po apelon një dënim 10-vjeçar me akuza, kryesisht në lidhje me deklaratat e vjetra, të fyerjes së presidentit, nxitjes së urrejtjes dhe promovimit të terrorizmit. Ajo po sulmohet gjithashtu për pretendimin e fshehjes së akuzave të sulmit seksual kundër kolegëve të partisë.
Mbështetësit e saj thonë se egërsia e sulmeve tregon vetëm shkallën në të cilën Erdogan dhe aleatët e tij kanë frikë nga Kaftancioglu dhe aftësinë e saj për të dhënë votën për CHP. Gati një e pesta e turqve jetojnë në Stamboll, duke e bërë atë thelbësore për shpresat e opozitës për t’i dhënë fund dominimit dy-dekadësh të AKP-së në politikën turke.
Mposhtja e Erdoganit mbetet një urdhër i gjatë: Mos harroni, ai fitoi në 2018 me gati 53% të votave, ndërsa Muharrem Ince i CHP mori më pak se 31% dhe Aksener pak më shumë se 7%. Aleanca AKP-MHP fitoi një shumicë të qartë në parlament, shumë përpara një koalicioni që përfshinte CHP dhe Partinë Iyi.
Peizazhi ekonomik dhe politik i Turqisë është zhvendosur që nga ajo kohë, duke dobësuar Erdogan dhe AKP, por një ndryshim në status quo do të kërkojë akoma një shfaqje të fortë të unitetit të opozitës. Një koalicion fitues do të jetë i vështirë për t’u tërhequr pa ndihmë thelbësore nga Kurdët, por ata do të jenë të kujdesshëm ndaj nacionalizmit të Aksener dhe janë të zemëruar me dështimin e CHP për të dalë për politikanët kurdë nën sulm nga qeveria Erdogan.
Erdogan do të hyjë në 2021 duke u përballur me kundërshtimin më të fortë të karrierës së tij në krye të politikës turke. Dhe binomi i Aksener dhe Kaftancioglu përfaqëson një kërcënim të dyfishtë të paparë për presidentin dhe partinë e tij.