Nga Viktor Buzhala
Nga diaspora çdo vit vijnë rreth 1 miliard euro. Ky është infuzioni i fuqishëm për ekonominë tonë, pa të cilën ne nuk mund të funksionojmë as me këtë ekonomi primitive që kemi.
Thjeshtë, paret e diasporês janë si oksigjeni dhe gjaku për një organizëm. Po u hoqën, mbesim në vend.
Por, ne në vend që ti përdorim ato pare me mend, tash e 50 vjet i çojna në import.
Kryesisht ai import bëhet me blerje mallrash në Serbi dhe Kinë.
Ne e kemi mbajtë lidhjen me atje, duke dërgu çdo vit afro 25 mijë persona. Por, popullata po tkurret dhe kemi rënie të frikshme të natalitetit. Ndërkohë, gjeneratat e krijuara atje dalëngadalë do të fillojnë ti humbin lidhjet me këtu.
Kjo çasje duhet të ndryshohet radikalisht. Diaspora nga mjeti ynë për vjelje të pareve kesh duhet të shihet si partnere e ndërtimit të shtetit.
Disaspora nga oksigjeni, duhet të fillojë të jetë pjesë integrale e organizmit. Natyrisht, paret e tyre duhet të përdoren për krijim të mbivlerës, mallrave e shërbimeve e jo për tua mbushur thesarin me deviza armiqëve tanë.
Duhet të krijohet menjëherë një trup që identifikon menaxherët dhe biznesmenët e diaspirês, tu krijohen krejt lehtësirat e mundshme dhe të bëhet ndërlidhja e kapitalit.
Pse jo të mos u japim toka falë për aktivitete ekonomike, lirim nga taksat, mbulim të një pjese të pagave për punëtorë e të tjera.
Natyrisht, nga këto lehtësira në asnjë rrethanë nuk guxojnë të përdoren për ndërtim të banesave. Diaspora po investon fuqishëm në banesa që lihen thatë. I harxhojnë paret e fundit, futen kredi tëderi në fyt për të ble banesa këtu që rrijnë thatë 50 javë në vit. Dy javët e mbetura vijnë dhe e bëjnë vetëm gjumin. E shpeshherë pjesën më të madhe e kalojnë në bregderin shqiptar.
Për tu ndërtuar ato banesa dhe shtëpi duhen blloka që kryesisht blihen në Serbi. Duhet cement që kryesiaht blihet në Serbi e Greqi.
Ndërkohë, për banesat e shtëputë e tyre që rrinë thatë, duhet ndërtu e mirëmbajtl infraaktruktura, që buxhetit te vendit dhe të kolunave iu kushton shunë miliona çdo vit.
Ky ves edhe i diasporës duhet të ndryshojë. Të fillojnë ta shikojnë Kosovën si një vend ku mund të fitojnë pare e jo veç ku duhet të shpenzojnë. E për ta bërë këtë në vend të kapitalit të vdekur dhe atij konsumues, duhet t’ia nisin me prpjentu fillinisht në kokën e tyre, pastaj edhe në praktikë projekte profitabile. Ka sa të duash. I gjeni në vendet ku po punoni.