Konflikti i zgjatur i armatosur ose një luftë në shkallë të gjerë midis serbëve dhe shqiptarëve në Kosovë nuk duhet të pritet, por ka potencial për një përballje sporadike apo edhe lokale që mund të prishë dialogun, pajtohen analistët politikë në Beograd dhe Prishtinë.
Analisti politik Dushan Janjiç tha për agjencinë Beta se konfliktet e fundit jetëshkurtër ndryshojnë në atë se Beogradi në tërë çështje “përfshiu helikopterët dhe xhandarmërinë”, dhe se kështu ai tregoi gatishmërinë e tij për të përdorur forcën në territorin e Kosovës.
“Ekziston një potencial për zhvillimin e një konflikti të armatosur lokal të gjatë, me vonesa në negociata. Por objektivisht në Kosovë nuk ka kushte për luftë në shkallë të gjerë, nuk do të ketë. Kosova gjithmonë shërben për ndezjen e zjarrit, siç thonë ata, dhe pastaj për ta hedhur pishtarin në anën tjetër”, tha Janjiq.
Azem Vllasi, analist politik nga Prishtina, beson se në Kosovë nuk do të ketë konflikt real dhe serioz, transmeton FrontOnline.
“Këto janë raste sporadike të bëra nga Beogradi… Para disa ditësh në lidhje me targat, tani në lidhje me punën e policisë që lufton krimin ekonomik dhe veprimin e saj kundër kontrabandistëve. “Qëllimi kryesor i Beogradit është që në këtë mënyrë të pengojë hyrjen e çdo institucioni qeveritar të Kosovës në veri”, thotë Vllasi.
Vllasi shtoi se këtu bëhet fjalë mbi të gjitha për marrëdhëniet ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit, përkatësisht Kosovës me Serbinë, por se pala serbe është “inkurajuar” nga mbështetja verbale e Rusisë.
“Rusia ka një qëndrim parimor se gjithçka që Serbia do të bëjë ndaj Kosovës ka mbështetjen e Rusisë. Megjithatë, nuk ka asnjë angazhim të drejtpërdrejtë të Rusisë, sepse sado që është e interesuar të destabilizojë Kosovën dhe të tjerët në rajon përkundër Perëndimit, ajo e njeh vijën e kuqe dhe nuk hyn në konflikt të hapur këtu me strukturat perëndimore si p.sh. NATO dhe KFOR”, tha ai.
Janjiq, megjithatë, beson se mbi të gjitha është një konflikt lokal mes serbëve, shqiptarëve, Kosovës dhe Serbisë për çështjen e kontrollit të territorit dhe statusit, ndonëse nuk mohon përfshirjen e faktorëve të tjerë.
“Sigurisht, ka gjithmonë interesa për të, më të vogla apo më të mëdha, dhe lojtarë të tjerë. Nga vendet fqinje, përmes NATO-s, sepse pothuajse të gjitha vendet përveç Serbisë janë anëtare të NATO-s, dhe de facto Kosova është në një farë mënyre produkt i NATO-s”, tha ai, duke shtuar se përfshirja e Rusisë dhe interesave të saj për të destabilizuar dhe pakësuar rolin e NATO-s i jep konfliktit një dimension që është më i gjerë se rajonal.
Si dëshmi se ka ndikim të faktorëve të huaj, Janjiç kujtoi se ambasadori rus në Serbi ka marrë pjesë në kontrollin e gatishmërisë së njësive të Ushtrisë Serbe në momentet e krizës kur ka pasur trazira në veri të Kosovës, ndërsa diplomatët amerikanë dhe britanikë në Prishtinë mbështesin veprimet e kryeministrit të Kosovës Albin Kurti.
Duke folur se sa realisht qytetarët janë të informuar për atë që po ndodh në Kosovë, Janjiç vlerësoi se gjendja në mediat shqiptare në Kosovë, por edhe në Shqipëri është shumë më e mirë sa i përket cilësisë dhe shtrirjes sesa informimi në Serbi.
“Dihet më shumë, por sigurisht që ka më shumë spekulime politike sepse kanë të bëjnë me natyrën e gazetarisë. Kur është fjala për Beogradin dhe Serbinë, ne kemi pikërisht atë ndarje – këto janë mediat e regjimit – të cilat punojnë sipas udhëzimeve të autoriteteve, të themi… Meqë mediat e regjimit mbulojnë pjesën më të madhe të audiencës, atëherë ato janë bërë një kontejner për gjithçka, dhe nuk e keni të vërtetën”, tha ai.
Vllasi deklaron se mediat serbe nuk janë objektive kur bëhet fjalë për Kosovën dhe se janë nën kontrollin e autoriteteve. Ai ka përmendur si shembull konfliktet e fundit në veri, duke shtuar se ato e kanë paraqitur ngjarjen në atë kohë “sikur policia e Kosovës të kishte nisur një operacion të gjerë kundër serbëve”.
Analisti prishtinas beson se të gjitha këto ngjarje shqetësuese janë një “alarm i kuq” që Bashkimi Evropian dhe veçanërisht SHBA-të të përfshihen në çështjen e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe në këtë mënyrë të mundësojnë vazhdimin e dialogut.
“Qëllimi i Serbisë është të provokojë vazhdimisht teprime, të prishë dialogun, duke pasur parasysh se është në periudhë parazgjedhore për zgjedhjet e prillit të vitit të ardhshëm. Serbia nuk dëshiron ta përfundojë dialogun me një marrëveshje përfundimtare, e cila sigurisht do të nënkuptonte njohjen e Kosovës”, tha ai.
Janjiç beson se para çdo përfshirjeje të Brukselit dhe Uashingtonit, së pari duhet të presim vazhdimin dhe rritjen e tensioneve, sepse viti 2022 është viti i zgjedhjeve.
“Këto tensione nuk janë produkt i zgjedhjeve lokale në veri, ato duhet të zgjaten deri në zgjedhjet e përgjithshme në Serbi, kështu që do të jenë zgjedhje të jashtëzakonshme parlamentare. “Kurti definitivisht ka humbur në këtë lojë për momentin, kështu që do të ketë zgjedhje të parakohshme parlamentare në Kosovë… Së dyti, ju keni zgjedhje në Bosnje, keni zgjedhje në Mal të Zi, keni të gjithë Ballkanin Perëndimor në zgjedhjet e vitit të ardhshëm”, ai tha.
Ai vlerësoi se i gjithë viti i ardhshëm do të përshkohet me zgjedhje dhe “marketing sigurie”, por se BE-ja nuk do të hyjë, siç tha ai, në “atë strofull”, por do të përpiqet ta zgjidhë gjithçka në mënyrë burokratike.
“Sa i përket amerikanëve, prioriteti i tyre është që disi të krijojnë kushte për zgjedhjet në Bosnje dhe Hercegovinë dhe ta ndryshojnë pak atë ekuilibër të pushtetit në favor të familjeve Izetbegoviq dhe Dodik, dhe mendoj se ata do të kenë sukses në këtë. Ata do të lëshojnë pak avull, do të lejojnë që avulli të lëshohet, por nuk do të përfshihen drejtpërdrejt në çmilitarizimin e procesit”, tha ai. Duke vlerësuar mundësitë për vazhdimin e dialogut në ato rrethana, Janjiç tha se do të kishte “dialog të falsifikuar”, por se ishte më mirë se të vendoseshin barrikada. “Nuk duhet të presim një dialog të vërtetë sepse një dialog i vërtetë nuk mund të përfundojë derisa të kryhen këto punë të tjera. “Tema është Serbia, situata në Serbi, respekti për demokracinë, një regjim autoritar, nga njëra anë dhe një ekonomi e kalbur nga ana tjetër”, tha ai. Vllasi tha se pala kosovare duhet t’i përgjigjet çdo ftese nga Brukseli për vazhdimin e dialogut, por jo për të parë shanse për dialog të suksesshëm dhe hapa pozitivë. “Të gjitha këto teprime të organizuara nga Serbia janë në funksion të treguar se qeveria e Kosovës nuk duhet t’i udhëheqë serbët të dalin nga sistemi kushtetues dhe institucional i Kosovës”, ka thënë analisti politik nga Prishtina./FrontOnline/